آیا خواندن قرآن بدون فهم معانی آن جایز است؟

«بله، جایز است که مرد و زن مومن قرآن را بدون فهم معنایش
بخواند (یعنی کارش حرام نیست!) اما مشروع تدبر و تعقل قرآن به
هدف فهم آن است. همینطور اگر آنقدر می‌داند که بتواند به کتب
تفسیر مراجعه کند، به کتاب‌های تفسیر و لغت عرب مراجعه کند و از
آن بهره بگیرد و از علما درباره‌ی جاهایی که دچار اشکال
است سوال کند. هدف این است که [در آیات قرآن] تدبر نماید، چرا
که الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ
مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ
[ص: ۲۹]

([این] کتابی است مبارک که
آن را به سوی تو نازل کرده‌ایم تا در آیات آن
بیاندیشند و خردمندان پند گیرند).

بنابراین مومن [در آیات
قرآن] تدبر می‌کند؛ یعنی به قرائت خود اهمیت می‌دهد
و در معنایش می‌اندیشد و تعقل می‌ورزد و در نتیجه
سود می‌برد، و حتی اگر معنای آن را کاملا نفهمد به معانی
بسیاری دست می‌یابد. بنابراین باید با تدبر و
تعقل قرآن بخواند و همینطور بانوان؛ تا از کلام پروردگارش سود ببرد و به
مراد وی پی ببرد و به آن عمل کند. الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ
أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا [محمد: ۲۴]

(آیا در قرآن تدبر نمی‌کنند،
یا [مگر] بر دلهایشان قفل‌هایی نهاده شده است؟)

بنابراین پروردگار ـ عزوجل ـ ما
را به تعقل و تدبر کلامش تشویق نموده، و هر گاه مرد یا زن مومنی
کتاب الله را می‌خواند مشروع این است که در آن تدبر و اندیشه
نماید و به آنچه می‌خواند توجه کند تا از کلام الله استفاده برده و آن
را بفهمد، و در نتیجه به آنچه از کلام خداوند فهمیده عمل نماید،
و باید در این راه از تفاسیری که علما تالیف نموده
همانند تفسیر ابن کثیر و تفسیر ابن جریر طبری و
تفسیر بغوی و تفسیر شوکانی و دیگر تفاسیر
استفاده کند و همینطور از کتب لغت عرب و از علمای معروف به علم و فضل
سوال کند، یعنی در مواردی که ممکن است در [فهم] آن دچار اشکال
شود».

شیخ عبدالعزیز بن باز رحمه
الله