امسال قصد نمودم از طریق مسجدی که تابع یک جمعیت شرعی است اقدام به قربانی کنم و همراه با چند نفر دیگر در قربانی یک گاو شریک شدیم. ما شش نفر بودیم و مبلغ ۲۰۰۰ لیر به جمعیت شرعی پرداخت شد و اقدام به خرید حیوان قربانی نمودند و برای هر گروه از مشترکان به اندازهی تعدادشان قربانی خاص آنها را تعیین کردند. هر قربانی بر پنج یا شش یا هفت نفر، بر حسب قراری که قبلا شده بود. اما پیش از صبح روز عید گاوی که برای قربانی من تعیین شده بود تلف شد و هیچ پولی به من پس داده نشد زیرا من این حیوان را خریده بودم و بعد از خرید و پیش از قربانی تلف شده بود. من هم قربانی دیگری پیدا کردم و گوسفندی را به قیمت ۱۰۰۰ لیره ذبح کردم.
سوالم این است:
اولا: در چنین حالتی کار درست چیست؟ ثانیا: آیا این محروم شدنم از کار خیر به سبب گناهانی است که مرتکب شدهام؟
حکم قربانی اگر پیش از ذبح تلف شود
سوال: 178524
ستایش خدا و صلوات و سلام بر رسول خدا و خاندانش.
۱- اگر انسان قربانی خود را تعیینکند و سپس این حیوان بدون هیچ کم کاری یا تعدیاز سوی وی تلف شود هیچ چیزی بر عهدهاش نیست.ابن قدامه ـ رحمه الله ـ در المغنی (۹/ ۳۵۳) میگوید:
اگر قربانی بدون هیچ سهلانگاریدر دست وی تلف شود یا دزدیده شود یا گم شود چیزیبر وی نیست زیرا این امانتی در دست وی بوده واگر تقصیری متوجه وی نباشد هیچ جریمهای ندارد،مانند ودیعه نگا: الإنصاف مرداوی (۴/ ۷۱).
۲- اما اگر وی یا دیگریباعث تلف شدن حیوان شد، مقصر قیمت یا بدل آن را پرداخت میکند.
ابن قدامه ـ رحمه الله ـ در المغنی(۹/ ۳۵۲) میگوید:
اگر قربانی واجب را تلف کرد قیمتشبر گردن وی هست، زیرا آن از ارزشداران است، و قیمت بر اساس همانروز تلف شدن حیوان حساب میشود.
بنابراین، چیزی بر عهدهیشما نیست زیرا شما قربانی را تلف نکرده و در حفظ آن تقصیریمتوجه شما نبوده.
اما آنچه پس از آن به نیت قربانیذبح کردهاید کاری نیک است و ان شاءالله برایش پاداش میبرید.هر چند لازم نبود که به جای قربانی تلف شدهی اولی چیزیذبح نمایید اما مادامی که این کار را انجام دادهایدان شاءالله برای شما به عنوان تطوع و اضافه بر خیر به شمار میرود.
در تلف شدن قربانی شما هیچ نشانهایدال بر محرومیت شما یا مجازات الهی یا چنین چیزینیست، و کسی چه میداند، چه بسا همین ابتلاییباشد که برایش پاداش ببری و این با وجود تلاش شما در انجام عمل خیراست و سپس همین که خداوند تقدیر کرده شما یک قربانی دیگرهم به جای قربانی اولی انجام دهید همهی اینهاان شاءالله اضافهی خیر و نیکی برای شماست.
شیخ الاسلام ابن تیمیه ـرحمه الله ـ میگوید:
ارادهی قطعی اگر انسان همراهآن کاری که از دستش برمیآید را نیز انجام دهد در شرع به منزلهیانجام کامل یک عمل است که برایش ثواب یا عقاب انجام دهندهیکامل است، کسی که همهی کار مورد نظر را انجام داده تا آنکه برایآنچه خارج از محل قدرت اوست ثواب ببرد یا مجازات شود، مانند کسانی که درانجام اعمال نیک مشارکت و همکاری میکنند.
مجموع الفتاوی (۱/ ۷۲۲ـ ۷۲۳) و همچنین نگا: مجموع الفتاوی (۲۳/۲۳۶).
از الله خواهانیم که از شما و دیگرمسلمانان بپذیرد.
منبع:
سایت اسلام سوال و جواب