حکم طراحی تی‌شرت و مشارکت با آمازون در فروش آن

طراحی تصویر یا نوشته برای روی تی‌شرت به این صورت که اگر به فروش برود نسبتی از آن به شما برسد و اگر به فروش نرود چیزی به شما نرسد اشکالی ندارد و این از باب شرکت است. یعنی شما با طراحی شریکید و آمازون با خود تی‌شرت و فروش آن. برای این شرط است که نصیب شما نسبتی از فروش باشد نه مبلغی معین.

ابن قدامه ـ رحمه الله ـ می‌گوید: «جایز نیست که برای یکی از شریکان اضافه‌ای قرار داده شود. به این صورت که هرگاه سهم یکی از شریکان درهم‌هایی مشخص باشد یا همراه با سهم خود چند درهم قرار دهد مانند آن‌که برای خودش شرط کند که بخشی از سود به علاوهٔ ده درهم برای او باشد، شراکت باطل می‌شود.

ابن المنذر می‌گوید: همهٔ کسانی که آنان را از اهل علم می‌دانیم بر باطل بودن قراض [یعنی مضاربه] اگر یکی از شریکان یا هر دو برای خودش درهم‌هایی مشخص قرار دهد، اجماع دارند» (المغنی: ۵/ ۲۸).

و اگر قیمت تی شرت مورد نظر که عملا به فروش می‌رسد مشخص باشد مانند آن‌که ۲۰ دلار باشد و شما برای خودت پنج دلار شرط کنی، این نیز اشکالی ندارد زیرا در معنای نسبت ذکر شده است.

ممنوع آن است که یکی از شریکان برای خودش درهم‌هایی مشخص را تعیین کند و نداند که آن پیراهن چند فروخته می‌شود یا آن‌که امکان داشته باشد که کالا عملا با قیمت معین فروخته نشود.

اما اگر قرار بر این باشد که شما برای طراحی خودتان پولی بگیرید و فرقی نکند که تی‌شرت به فروش برود یا خیر، این فروش طراحی است و باید قیمت هر طرح هنگام فروش آن به آمازون مشخص باشد و دیگر پس از آن ربطی به شما ندارد چون ممکن است شرکت از آن طرح استفاده کند یا خیر.

برای مشارکت در طراحی یا فروش چند چیز شرط است:

این‌که خود طراحی‌ها و همچنین نوشته در ذات خود مباح باشد و این‌که در راه گناه از آن استفاده نشود. بنابراین واجب است که از فروش تی‌شرت‌های زنانه و دخترانه دوری شود زیرا غالبا در تبرج حرام به کار می‌رود.

و اگر برای مردان یا کودکان طراحی کردید و سپس دختری که قصد تبرج دارد آن را خرید، گناهی بر تو نیست.

والله اعلم