ئەقىيدە
ئىنسانلار يەر تەۋرەش ھادىسىسىنى پەيدا قىلىشقا قادىر بولالايدۇ دەپ ئېتىقاد قىلىش ئاللاھقا شېرىك كەلتۈرگەنلىك بولامدۇ؟
ئىجتىمائىي ئۇچۇر ۋاستىلىرىدا بولۇپمۇ تور سەھىپىلىرىدە كۆپ ئۇچرايدىغان سوئاللاردىن: ھازىرقى تەرەققىياتتا ئىنسانلاردا توسۇنامى ۋە يەرتەۋرەش ھادىسىلىرىنى پەيدا قىلىش ئىمكانىيىتى بار دېگەندەك سۆزلەر بار، تور بەتلەردىكى بۇنداق سۆزلەرگە ئېشىنىش ئاللاھ تائالاغا شېرىك كەلتۈرگەنلىك ھېسابلىنامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.كاپىر مۇسۇلمان بولۇپمۇ گۇناھ-مەسىيەتنى داۋاملاشتۇرسا، ئۇنىڭ ئىسلامى توغرا بولامدۇ؟
بىر كىشى بىر گۇناھتىن تەۋبە قىلىپ يەنە بىر گۇناھنى داۋاملاشتۇرغان بولسا، بىز ئۇ كىشىنىڭ تەۋبىسى توغرا بولىدۇ ياكى تەۋبە قىلغان گۇناھدىن باشقىنى داۋاملاشتۇرغان بولسا توغرا بولىدۇ، بولمىسا توغرا بولمايدۇ دەيمىز، مۇشۇ ئىختىلاپقا ئوخشاش: كاپىر، مۇرتەد مۇسۇلمان بولسا، گۇناھ-مەسىيەتنى داۋاملاشتۇرغان بولسىمۇ ئىسلامى توغرا بولامدۇ؟ بۇ سۇئالغا تىزدىن جاۋاپ بېرىشىڭلارنى ئۈمىت قىلىمىز چۈنكى بىزنىڭ قارىشىمىزدا بۇنىڭدىن چوڭ بىر قىيىنچىلىق بار؟.پالچى، رەممال ۋە مۇنەججىملەرنىڭ ماقالە-كىتابلىرىنى ئوقۇشنىڭ ھۆكمى
مۇنەججىملەرنىڭ ئىلگىرىكى پارچىلىرىغا يېزىلغان ئىزاھلىرىدىن 2020-يىلىدا يۈز بېرىدىغان ئىشلارنى ئوقۇدۇم، ئۇنىڭغا ئىشەنگەن ياكى ئىشەنمىگەنلىكىمنى ياخشى بىلىمەن، ئەمدى مېنىڭ قىرىق كۈنلۈك نامىزىم قوبۇل بولمامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنسا قىيىن ئىش ئاسان بولىدۇ دېگەن سۆزگە ئىزاھات
مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنسا قىيىن ئىش ئاسان بولىدۇ دېگەن بۇ سۆز توغرىمۇ؟، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا كۆپ دۇرۇت-سالام يوللاشنىڭ پەزىلىتىنى بىلىمەن. ھەدىستە: «كۆپ دۇرۇت-سالام يوللاش سېنىڭ غەم-قايغۇلىرىڭغا كۇپايە قىلىدۇ، گۇناھىڭ كەچۈرۈم قىلىنىدۇ» دېيىلگەن بولسىمۇ، لېكىن پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ئىسمىنى زىكىر قىلىشنىڭ ئىشلارنىڭ ئاسان بولىشى بىلەن ئالاقىسى بارمۇ؟، ئىشلارنى ئاسان قىلغۇچى ئاللاھ تائالا ئەمەسمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.ئىسلام توغرىسىدا تەپەككۇر قىلىش
مەن دەھرىلەرنىڭ تور بەتلىرىدىن: ئىسلام تەپەككۇر-پىكىر قىلىشتىن چەكلەيدۇ دېگەن سۆزلەرنى ئوقۇدۇم، مۇشۇنداق شۈبھىلەرگە قانداق رەددىيە بىرىشىم كېرەك؟.قېرىماسلىقنىڭ ئالدىنى ئىلىش دورىسى ئۆلۈمنى كىچىكتۇرەمدۇ؟
قېرىماسلىقنىڭ ئالدىنى ئىلىش دورىسى ئىنساننى ياشانغانلىق باسقۇچىدىن ياشلىق باسقۇچىغا قايتۇرىدۇ، يېڭىلانماسلىقى بېكىتىلگەن نىرۋا ھۈجەيلىرىنى يېڭىلايدۇ دېيىشىدىكەن، بۇنىڭدىن مەڭگۈ ياشاش پىكرى ئەمىلىلىشىدۇ، بۇ ئاللاھ تائالانىڭ ئىنسانلارنى بەلگىلەنگەن ياشاش مۇددىتى پۈتكەندە ۋاپات تاپقۇزۇشتىن ئىبارەت چەكسىز قۇدىرتىگە قارشى چىققانلىق ھېسابلىنىدۇ، مېنىڭ بىلىشىمچە تىلۋېزىيە قاناللىرىنىڭ بىرىدە مەشھۇر بىر دوكتۇر: ھازىر بۇنداق دورىلار تابلىت شەكىلدە مۇكەممەل تولۇق مەيدانغا كەلدى دەيدۇ، بۇ توغىرمۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.ئېتىقادى قانداق بولىشىدىن قەتتى نەزەر ھەر قانداق كىشىنىڭ قىلغان ئىبادىتى قوبۇل بولىدۇ دېگەن قاراشتىكى كىشىلەرگە رەددىيە بېرىش توغرسىدا
ئېتىقادقا قارالماستىن ھەر قانداق ئىبادەت قوبۇل قىلىنىدۇ دېگەن قاراش توغرىمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.بارلىق ياخشىلىق ئاللاھنىڭ بۇيرىقىغا بويسۇنۇش ۋە بەجا كەلتۈرۈش بىلەن بولىدىغانلىقى توغرىىسىدا
ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَآرِبُ أُخْرَىٰ ، قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَىٰ ، فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَىٰ تەرجىمىسى: مۇسا ئېيتتى: ئۇ مېنىڭ ھاسام، ئۇنىڭغا تايىنىمەن، ئۇنىڭ بىلەن قويلىرىمغا غازاڭ قېقىپ بېرىمەن، مېنىڭ يەنە باشقا ئېھتىياجلىرىممۇ بار [سۈرە تاھا 18-20-ئايەتكىچە]. سوئال بۇ ئايەتنىڭ تەپسىرى توغرىسىدا: مېنىڭ قارىشىمچە مۇسا ئەلەيھىسسالام ھاسىنىڭ ئەھمىيتىنى ئوچۇق بايان قىلغان ۋاقتىدا ئاللاھ تائالا ئۇنىڭغا ھاسىنى تاشلاشقا بۇيرىدى، مۇسا ئەلەيھىسسالام ھاسىنى تىزلىكتە تاشلىدى، بۇ مۇسا ئەلەيھىسسالامنىڭ ياراتقۇچىغا بولغان قارغۇلارچە ئىشەنچىسىنى بىلدۈرىدۇ، ئەگەر ئىنسان بۇيرۇغۇچىنىڭ ئاللاھ ئىكەنلىكىگە ئازراق ئىشەنچ قىلىدىكەن ئۆزى ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان ناھايتى ئەھمىيەتلىك بولغان نەرسىسىدىن ۋاز كېچىشى مۇمكىن، شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھغا ئىشەنچ قىلغاندا ۋە ئاللاھغا ئىتائەت قىلىش يولىدا سىز ئۈچۈن مۇھىم نەرسىدىن ۋاز كەچسىڭىز ئاللاھ سىزگە ئۇنىڭدىنمۇ كۆپ ياخشىلىق ۋە مەنپەئەتلىك بولغان نەرسىنى قايتۇرىدۇ. بۇ قاراش توغرىمۇ ياكى خاتامۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.ئىسلامدا ئەر-ئايال ئوتتۇرىسىدىكى چەكلەنگەن مۇناسىۋەت
سوئال: بىر قىزنىڭ ئوغۇل دوستى ئۇنى تاشلاپ باشقا بىرى بىلەن توي قىلدى. ئۇ -يەنە بىر ئەر دوستى-توي قىلىپ بولغان بىرىگە ئۆزى توغرىلىق سۆزلەپ بېرەتتى. نەتىجىدە ئۇلار مۇھەببەتلەشتى، ئۇ ئەردىن قانداق قىلىپمۇ ئۆزىنى تارتالمىدى. ئۇ ئەر ئۇنىڭغا ئايالىنى قويۇۋېتىپ ئۇنى ئالىدىغانلىقى ھەققىدە ۋەدە بەرگەن ئىدى، لېكىن ئانىسى ئۇنىڭ ئايالىنى قويۇۋېتىپ ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىشىغا قوشۇلمىدى. ھازىر ئۇلار سىرتلارغا بىللە چىقىۋاتىدۇ. بۇ دىنىمىزدا توغرىمۇ؟شېرىك ۋە كۇپۇر مەسىلىسىدە جاھىل كىشىنىڭ ئۆزرىسى قوبۇل قىلىنىدىغانلىقى توغرىسىدىكى شەرئى دەلىللەر
شېرىك ۋە كۇپۇر مەسىلىسىدە نادان كىشىنىڭ ئۆزرىسى قوبۇل بولامدۇ؟ بىلىشىمچە سىلەر توربەتتە ئۇنى ئۆزۈرلۈك بايان قىلىپسىلەر، لېكىن مەن سىلەردىن شېرىك ۋە ئەقىدە مەسىلىلىرىدە نادان كىشىنىڭ ئۆزۈرسى قوبۇل قىلىنىدىغانلىقى توغرىسىدىكى دەلىللەرنى تەپسىلى بايان قىلىپ بېرىشىڭلارنى سورايمەن.ئايدۇرۇملاردا ئۆزىنى يوشۇرۇش ئۈچۈن كىرىست بەلگىسى ئېسىشنىڭ ھۆكمى قانداق بولىدۇ؟
بەزى مۇسۇلمانلار ئۆز يۇرتىدا يۈز بەرگەن ئۇرۇش ياكى باشقا ھادىسىلەر سەۋەبىدىن ياسالما پاسپورتلار بىلەن ياۋرۇپا دۆلەتلىرىنىڭ ۋەتەنداشلىقىنى كۆتۈرۈپ ياۋرۇپا دۆلەتلىرىگە سەپەر قىلىشقا مەجبۇر بولۇپ قالىدۇ، بەزى كىشىلەر ئايدۇرۇم خىزمەتچىلىرىنىڭ گۇمانلىنىپ قالماسلىقى ئۈچۈن ئايدۇرۇمغا كىرگەن ۋاقىتتا كىرىست بەلگىسى ئېسىۋالىدۇ، يۇقىرىقىدەك ئەھۋال ئاستىدا كىرىست بەلگىسى ئېسىۋالسا قانداق بولىدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمىز.بىلمەسلىك بىلەن ئۆزرۈلۈك بولىدىغانلىق مەسىلىسى توغرىسىدا
مېنىڭ بەزى سوپى تۇغقانلىرىم بولۇپ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ شەيخىنى ئىلىم ئەھلى دەپ ئويلاپ، ئۇنىڭ سۆزىگە ئەگىشىدۇ، ئۇلار چوڭ شېرىكنىڭ دائىرىسىگە كېرىدىغان بەزى ئىشلارنى قىلىدۇ، ئۇلار بۇ ئىشلارنى ئۆزلىرىگە خاس بولغان خاتا چۈشەنچە بىلەن قىلىدۇ، ئۇلار ئەرەب تىلىنى بىلمەيدۇ، ئۇلاردا ئۆزلىرىنىڭ ئانا تىلىدىكى قۇرئان كەرىمنىڭ تەرجىمىسى بار بولسىمۇ لېكىن ئۇنى ئوقۇمايدۇ، مەن مۇسۇلمان قۇرئاننى ئوقۇيالىسا، ئۆزى ياشاۋاتقان مۇھىتتا قۇرئانغا ئېرىشەلىسە ياكى ئۆلىمالارغا مۇراجىئەت قىلىپ، ئۇلاردىن سوراپ بىلىشكە قادىر بولالىسا، چوڭ شېرىك بىلەن ئۆزرىسى قوبۇل بولمايدۇ دەپ ئوقۇغان. ئۇلارنى كاپىرغا چىقىرىش زۆرۈرمۇ؟ ياكى ئۇلارنى كاپىرغا چىقىرىشتىن ھەزەر قىلىش كېرەكمۇ؟.ئىسلام دىنىنىڭ ھەق دىن ئىكەنلىكىنىڭ دەلىلى
مەن ھەقىقى مۇسۇلمان بولىشىنى خالىغانلىقىم ئۈچۈن بۇ سوئالنى سوراۋاتىمەن: ئىسلامى مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئىلىشقا بولغان چاقىرىق نېمە؟ يەنە بىر شەكىلدە ئىپادىلىگەندە: ئەگەر مەن پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام دەۋرىدە ياشىغان بولسام ۋە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ دىنغا چاقىرغان دەۋىتىنى ئاڭلىسام، ماڭا ئۇنىڭ پەيغەمبەرلىكىگە ۋە ئۇ ئىلىپ كەلگەن قۇرئان-ھەدىسكە ئىشىنىشكە تۈرتكە بولىدىغان ئامىل نېمىدىن ئىبارەت؟، شۇنىڭدەك مەن: قۇرئان كەرىمنىڭ پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا ۋە قۇرئان كەرىمگە ئىشەنمىگەن مۇشرىكلارغا جەڭ ئىلان قىلىپ: «ئەگەر سىلەر قۇرئاننى مۇھەممەدئەلەيھىسسالام ئۆزى توقىدى دېگەن سۆزۈڭلاردا سەمىمى بولساڭلار، قۇرئانغا ئوخشاش بىر سۆزنى كەلتۈرۈپ بېقىڭلار؟» دېگەن چاقىرىقىنى چۈشەنمەيمەن. مېنىڭ چۈشىنىدىغىنىم: بىر كىشى پەن-تېخنىكا توغرىسىدا بىر كىتابنى ئەكەلسە، ئۇ كىتاب چوقۇم شۇ پەن-تېخنىكا توغرىسىدا يېزىلغان يەنە بىر كىتابقا قىسمەن مەزمۇنلىرى ئوخشىمىسىمۇ ئەمما ئومۇمى مەزمۇنى ئوخشايدۇ، قۇرئان كەرىمنىڭ مۆجىزىلىكىنى بىلىشنىڭ يولى نېمە؟، بۇ سوئالنى مۇسۇلمان بىر كىشىنىڭ سورىغىنى بىر ئاز غەلىتە كۆرۈنسىمۇ لېكىن مېنىڭ نىيىتىمنى ئاللاھ ياخشى بىلگۈچىدۇر؟.كىرست بەلگىلىرىنىڭ چەكلەنگەن شەكىللىرى
مەن كىرست بەلگىلىرى توغرىسىدا سوئال سورىماقچى، ئۇنىڭ شەكىللىرى قانداق بولىدۇ؟ قوشۇش ۋە كۆپەيتىش بەلگىلىرىمۇ كىرىست بەلگىسى ھېسابلىنامدۇ؟ بۇ ئىش ماڭا ۋە مەندىن باشقا بەزى قېرىنداشلىرىمغا قېيىن بولدى، بۇنىڭغا يېتەرلىك جاۋاپ تاپالمىدۇق؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.ئاللاھنىڭ شەرىئىتىگە قارشى چىقىش ياكى نارازىلىق بىلدۈرۈشنىڭ ھۆكمى توغرىسىدا
سوئال بەزى كىشىلەر شەرىئەت ئەھكاملىرىنىڭ بەزىلىرى ئۆزگەرتىش ۋە ئىسلاھات ئىلىپ بېرىشقا مۇھتاج، بەزى شەرئى قانۇنلار بۇ ئەسىرگە مۇناسىپ كەلمەيدۇ، مىراس قانۇنىدا ئەر-ئايال باراۋەر ئەمەس دېگەندەك سەپسەتىلەرنى ئوتتۇرىغا چىقىرىۋاتىدۇ، بۇنداق دېگۈچىلەرگە ئىسلام دىنى نېمە دەيدۇ؟چوڭ گۇناھ سادىر قىلغۇچىلار، چوڭ گۇناھنى داۋاملاشتۇرغان ھالەتتە ئۆلۈپ كەتكەن بولسا، ئۇلارنىڭ ئاقىۋىتىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى توغرىسىدا
ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە مۇنداق دەيدۇ: الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ تەرجىمىسى: «زىنا قىلغۇچى ئايال ۋە زىنا قىلغۇچى ئەرنىڭ ھەر بىرىنى يۈز دەررىدىن ئۇرۇڭلار» [سۈرە نۇر 2-ئايەت]. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً تەرجىمىسى: «ئىپپەتلىك ئاياللارنى زىنا بىلەن قارىلىغان، (بۇنىڭ راستلىقىغا ئادىل) تۆت گۇۋاھچىنى كەلتۈرەلمىگەن كىشىلەرنى 80 دەررە ئۇرۇڭلار (يەنى بىراۋغا زىنا بىلەن تۆھمەت چاپلىغان ھەربىر ئادەمنى قامچا ۋە شۇنىڭغا ئوخشاش نەرسىلەر بىلەن 80 نى ئۇرۇڭلار، چۈنكى ئۇلار ئىپپەتلىك ئاياللارغا يالغاندىن تۆھمەت چاپلىغان ۋە كىشىلەرنىڭ ئابرۇيىنى تۆككەن ئادەملەردۇر.» [سۈرە نۇر 4-ئايەت]. ئاللاھ تائالا يەنە مۇنداق دەيدۇ: وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ تەرجىمىسى: «ئوغرىلىق قىلغۇچى ئەرنىڭ ۋە ئوغرىلىق قىلغۇچى ئايالنىڭ قىلمىشىنى جازالاپ، ئاللاھ تەرىپىدىن ئىبرەت قىلىش يۈزىسىدىن قوللىرىنى كېسىڭلار.» [سۈرە مائىدە 38-ئايەت]. يۇقىرىدىكى ئايەتلەردە بايان قىلىنغاندەك چوڭ گۇناھ سادىر قىلغۇچىلار بولۇپ، ئۇلارغا شەرئى قانۇننى ئىجرا قىلىدىغانلار بولمىسا، ئۇلار تەۋبە قىلماستىن مۇشۇ ھالەتتە ئۆلۈپ كەتسە، قىيامەت كۈنىدە ئۇلارغا ئاللاھنىڭ ھۆكمى قانداق بولىدۇ؟.ئىسلام دىنىدىكى دەرىجە- مەرتىۋىلەر
ئىسلام دىنىدا دەرىجە-مەرتىبىلەر بارمۇ ؟ ئۇلار قايسىلار ؟مەجھۇل نەرسىلەرنى ئوقۇپ پال سالىدىغان رەمچىلەرگە نەسىھەت
بىر ئايال بىر نەرسە ئوقۇپ ئىستاكان ئايلاندۇرۇپ پال سالىدىكەن، بۇنى ئېتىبارسىز بىر ژۇرنالغا بېسىپتۇ، مۇشۇ ئايالغا نەسىھەت قىلىپ قويۇشۇڭلارنى ئۈمىت قىلىمەن؟.ئادەم ئەلەيھىسسالامنىڭ رەسۇلۇللاھنى ۋەسىلە قىلغانلىقى ھەققىدىكى ھەدىسنىڭ باتىل ئىكەنلىكى توغرىسىدا
تۆۋەندىكى ھەدىسنىڭ سەھىھ ياكى سەھىھ ئەمەس ئىكەنلىكىنى بىلىشنى مەقسەت قىلىمەن: ئادەم ئەلەيھىسسالام خاتالىق سادىر قىلغان ۋاختىدا، ئى پەرۋەردىگارىم! مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ ھەققى-ھۆرمىتى بىلەن مېنى ئەپۇ قىلىشلىرىنى سورايمەن دەيدۇ. ئاللاھ تائالا: ئى ئادەم! مەن مۇھەممەدنى ياراتمىغان تۇرسام، سەن ئۇنى قانداق بىلىسەن؟ دەيدۇ، ئادەم ئەلەيھىسسالام: ئى پەرۋەردىگارىم! سىلە مېنى ئۆز قوللىرى بىلەن يارىتىپ، ئۆزلىرىنىڭ روھلىرىدىن ماڭا پۈدىگەن ۋاختىدا، مەن بېشىمنى كۆتۈرۈپ ئەرىشنىڭ تۇتقۇچىغا: ئاللاھدىن باشقا ئىبادەتكە لايىق ھېچ مەبۇد يوق، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئاللاھنىڭ ئەلچىسى دەپ يېزىلغانلىقىنى كۆردۈم، شۇنىڭدىن بىلدىمكى، سىلە ئۆزلىرىنىڭ ئىسىملىرىغا سىلە ئەڭ ياخشى كۆرۈدىغان كىشىنىڭلا ئىسمىنى قوشىلا دەيدۇ، ئاللاھ تائالا: ئى ئادەم! راست ئېيتتىڭ، مۇھەممەد ماڭا ھەممىدىن بەك ياخشى كۆرەلگۈچىدۇر، ئۇنىڭ ھەققى-ھۆرمىتى بىلەن ماڭا دۇئا قىلساڭ، مەن سېنىڭ خاتالىقىڭنى ئەپۇ قىلىمەن، مۇھەممەد بولمىغان بولسا سېنى ياراتمايتتىم دەيدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.ئۆز ساھىبىنى ئىسلامدىن چىقىرىۋېتىدىغان ئەمەللەر
مۇسۇلمان قانداق ئەمەللەرنى قىلسا ئىسلامدىن چىقىپ كەتكەن مۇرتەد ھېسابلىنىدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.