ستایش خدا و صلوات و سلام بر رسول خدا و خاندانش.
اولا:
صُحُف ابراهیم صحیفههایی است که خداوند متعال بر پیامبر و خلیلش ابراهیم ـ صلی الله علیه وسلم ـ نازل کرد که شامل برخی پندها و احکام بود.
این صُحُف از جملهٔ کتابهای آسمانی است که باید به آن ایمان داشته باشیم. الله تعالی میفرماید:
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ [بقره: ۲۸۵]
(پیامبر به آنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ایمان آورده و مومنان [نیز] همگی به الله و فرشتگان و کتابها و فرستادگانش ایمان آوردهاند [و گفتند:] میان هیچیک از پیامبرانش فرق نمیگذاریم [و گفتند:] شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا آمرزشت را [خواهانیم] و فرجام به سوی توست).
شیخ بن باز ـ رحمه الله ـ میگوید:
به همهٔ کتابهای خداوند به شکل مُجمَل و مُفصل ایمان میآوریم. به همهٔ کتابهای نازل شده بر پیامبران ـ علیهم الصلاة والسلام ـ از جمله تورات و انجیل و زبور و قرآن و صُحُف موسی و صُحُف ابراهیم ایمان میآوریم، به همهٔ کتابهایی که خداوند بر پیامبرانش نازل کرده است ایمان داریم» (مجموع فتاوی ابن باز: ۱۷/ ۲۸).
همچنین پاسخ سؤال شمارهٔ (126004) را ببینید.
ثانیا:
اما طبیعت این صُحُف که بر روی چه نوشته میشدند؟ بر روی لوح یا ورق یا پوست؟ این چیزی است که جز خداوند کسی نمیداند و ما از آن اطلاعی نداریم و دانستنش چیزی نیست که ایمان یا عملی به آن مرتبط باشد، ندانستنش زیانی ندارد و جستجویش تکلف محض است.
چیزی که خداوند برای ما بیان کرده این است که صُحُف (جمع صحیفه) است و اصل کلمهٔ صحیفه هر چیزی است که پهن شده باشد، یعنی هر آنچه گسترده شده باشد از جمله برگه یا پوست یا لوح و مانند آن که بر آن مینویسند را صحیفه گویند.
طبری در تفسیر خود (۲۴/ ۳۷۷) میگوید:
«صحیفه چیزی است که در آن مینویسند و جمع آن صُحُف و صحائِف و صُحْف است. در قرآن آمده است: إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى (۱۸) صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى (قطعا این [معنی] در صحیفههای گذشت هست (۱۸) صحیفههای ابراهیم و موسی) یعنی: کتابهای نازل شده بر آنها که درود خداوند بر پیامبر ما و آنان باد».
این عجیب است که ایشان اول دربارهٔ این صحیفهها میپرسد که از چه جنسی بوده و سپس میگوید: صرف نظر از مضمون آن در حالی که اگر از مضمون و محتوایش میپرسید و سپس میگفت: صرف نظر از جنس آن بهتر و سودمندتر بود.
والله تعالی اعلم.