در هنگام ذبح قربانی چه بگوید؟

سنت برای کسی که قصد قربانی دارد این است که هنگام ذبح بگوید:

بسم الله، والله اکبر، اللهم هذا منک ولک، هذا عنی (و اگر برای دیگری قربانی می‌کند بگوید: این از سوی فلانی است) اللهم تقبل من آل فلان و آل فلان (و خود را نام می‌برد).

بخش واجب آن گفتن بسم الله است و اضافه بر آن مستحب است و واجب نیست.

بخاری (۵۵۶۵) و مسلم (۱۹۶۶) از انس روایت کرده‌اند که گفت: پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ دو قوچ سفید شاخدار را به دستان خود ذبح کرد و بسم الله و تکبیر گفت و پایش را بر پهلوی آن دو گذاشت.

و مسلم (۱۹۶۷) از عائشه ـ رضی الله عنها ـ روایت کرده که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ دستور داد قوچی شاخدار را برای قربانی آوردند. پس به ایشان گفت: ای عایشه چاقور را بیاور سپس فرمود: آن را با سنگی تیز کن پس انجامش داد، آنگاه چاقور را برداشت و گوسفند را گرفت و به پهلو خواباند و ذبحش کرد و گفت: بِاسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنْ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَمِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ (بسم الله، خداوندا از محمد و آل محمد و از امت محمد بپذیر).

و ترمذی (۱۵۲۱) از جابر بن عبدالله روایت کرده که گفت: همراه با پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ [در نماز] عید قربان در مصلی حضور یافتم، پس وقتی خطبه را به پایان رساند از منبرش پایین آمد و قوچی را آوردند و ایشان ـ صلی الله علیه وسلم ـ با دستانش ذبحش کرد و گفت: بِسْمِ اللَّهِ وَاللَّهُ أَكْبَرُ هَذَا عَنِّي وَعَمَّنْ لَمْ يُضَحِّ مِنْ أُمَّتِي (این از سوی من و هر کس از امتم که قربانی نکرده). آلبانی در صحیح سنن ترمذی صحیحش دانسته است.

در برخی روایات این اضافه نیز آمده است: اللَّهُمَّ إن هذا مِنْك وَلَك(خداوندا این از سوی تو و برای تو است) نگا: إرواء الغلیل (۱۱۳۸ و ۱۱۵۲).

یعنی این قربانی بخشش و روزی‌ای از سوی تو است که خالصانه برای تو قربانی می‌شود.

نگا: الشرح الممتع (۷/ ۴۹۲).