BİR ŞEYLE MEŞGUL İKEN KUR’AN DİNLEMEK

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

Radyo veya
teyp aracılığıyla Kur’an-ı Kerim dinlemek,
insanın karşılığında ecir aldığı
salih bir ameldir. Bir kimse, çalışırken veya bir işle
meşgul iken, -mümkün olduğunca dinleyebiliyorsa- böyle
yapmasında herhangi bir sakınca yoktur. Ancak Kur’an’a kulak
veremeyecek bir işle meşgul ise, bu takdirde Kur’an’a karşı
edepli olma ve ona saygı gösterme gerektiği durumu ortadan
kalktığı için de böyle yapmaması gerekir.

İmam
Nevevî -Allah ona rahmet etsin- “et-Tibyân fî Hameleti’l-Kur’an”
adlı kitabında şöyle demiştir:

“Toplu
halde Kur’an okuyan bazı gâfillerin belki hafife aldıkları, aslında
çok önem verilmesi ve emredilmesi gereken şeylerden birisi de
Kur’an’a saygı göstermektir.

İşte
Kuran’a saygıdan birisi de, Kur’an okurken gülmekten, boş ve
faydasız sözler söylemekten uzak durmak, kaçınmaktır. Ancak
konuşulması gereken ve mecbur kalınan söz bunun
dışındadır.Bu konuda Allah Teâlâ’nın şu
emrine itaat edilmesi ve ona boyun eğilmesi gerekir:

وَإِذَا
قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنْصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [ سورة الأعراف الآية: 204 ]

“(Ey insanlar!)
Kur’ân okunduğu zaman onu dinleyin ve ona kulak verin ki merhamet
olunasınız.” (A’râf Sûresi: 204).”

(et-Tibyân
fî Hameleti’l-Kur’an”; s: 92).

el-Behûtî -Allah
ona rahmet etsin- “Keşşâfu’l-Kınâ'”da şöyle
demiştir:

“İbn-i
Akîl’den -Allah ona rahmet etsin- nakledidiğine göre, o,:
‘Çarşı ve pazarlardaki esnaf ve satıcıların
(mallarını) satarlarken bağırıp
çağırmalarından dolayı oralarda Kur’an okumak,
haramdır,’ demiştir.”

Yine İbn-i
Akîl’den nakledildiğine göre, o şöyle demiştir:
‘Hanbel şöyle demiştir: Halktan insanların, itaat olarak
zannettikleri söz ve fiillerinin çoğu, âlimlere göre
günahtır. Örneğin,çarşı ve pazarlarda Kur’an okumak,
bunlardan birisidir.Oysa çarşı ve pazarlardaki esnaf ve
satıcılar (mallarını) satarlarken bağırıp
çağırmaları, çarşı ve pazarlarda bulunan kimselerin okunan
Kur’an’ı dinlemelerine imkan vermez. Bu davranış, Kur’an’ı
küçümsemek ve onu hor görmek demektir.” (İbn-i Akîl;
“Keşşâfu’l-Kinâ'”; c: 1, s: 433).

Değerli
âlim Salih el-Fevzân’a:

“Ben,
eşime yemek hazırlamak amacıyla zamanımın büyük bir
bölümünü mutfakta geçiriyorum. Zamanımdan faydalanmak için de radyo veya
teypten Kur’an-ı Kerim dinlemeye gayret ediyorum. Yapmış
olduğum bu davranışım doğru mudur? Yoksa böyle
yapmamam mı gerekiyor? Çünkü Allah Teâlâ buyuruyorki:

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنْصِتُواْ
لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [
سورة الأعراف الآية: 204 ]

“(Ey
insanlar!) Kur’ân okunduğu zaman onu dinleyin ve ona kulak verin ki
merhamet olunasınız.” (A’râf Sûresi: 204).”

Diye soran
kadına şöyle cevap vermiştir:

“İnsanın
çalışırken radyo veya teypten Kur’an-ı Kerim dinlemesinde
herhangi bir sakınca yoktur. Bu davranışı,
Allah Teâlâ’nın şu
emrine de ters düşmez:

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنْصِتُواْ
لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [
سورة الأعراف الآية: 204 ]

“(Ey
insanlar!) Kur’ân okunduğu zaman onu dinleyin ve ona kulak verin ki
merhamet olunasınız.” (A’râf Sûresi: 204).”

Çünkü
okunan Kur’an’a kulak vermek, imkânlar ölçüsünde istenmektedir. Çalışan
kimse ise, çalışırken gücü yettiği kadarıyla okunan Kur’an’a
kulak verir.” (el-Muntekâ Min Fetâvâ’l-Fevzân; c: 3, soru no: 437).

Değerli
âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn’e -Allah ona rahmet etsin-:

“Bazı
insanlar,uykudan önce veya örneğin ders
çalışırken ya da bazı şeylerle meşgul iken Kur’an
dinlemektedirler. Bu davranış, Kur’an dinleme âdâbından
mıdır? Bu davranışın hükmü nedir?

Diye
sorulduğunda o şöyle cevap vermiştir:

“Bu
davranış, Kur’an dinleme âdâbından değildir.Teyp kaseti
aracılığıyla da olsa, Allah’ın Kitabı okunurken
senin ondan gâfil ve habersiz olman, Kur’an dinleme âdâbından
değildir. Çünkü Allah
Teâlâ şöyle buyurmuştur:

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنْصِتُواْ
لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [
سورة الأعراف الآية: 204 ]

“(Ey
insanlar!) Kur’ân okunduğu zaman onu dinleyin ve ona kulak verin ki
merhamet olunasınız.” (A’râf Sûresi: 204).”

Bu sebeple
deriz ki: Eğer sen, Kur’an dinlemek için meşgul değil isen, bu
takdirde Kur’an dinleyebilirsin. Yok eğer bir şeyle meşgul isen,
bu takdirde teybi açmazsın.

Bazı
insanlar bana: ‘Ben, ancak Kur’an dinleyerek uyurum,’ demektedir. Durum böyle
ise, bunu yapmasında herhangi bir sakınca yoktur. Uyumak için
yatağına uzanmış ve herhangi bir şeyle meşgul
değil ise, bu takdirde Kur’an dinlemesinde herhangi bir sakınca yoktur.Bir
kimse,mübah olan işlerinden birisini yerine getirmekte Allah’ın
kelâmı Kur’an’dan yardım isterse, bunda herhangi bir sakınca ve
engel yoktur.” (Açık Kapı Görüşmesi” adlı
programdan alınmıştır.14/146)

Daha
detaylı bilgi için (88728) nolu sorunun cevabına
bakınız.

Yine de en iyisini Allah Teâlâ bilir.