İndir
0 / 0
14,60312/12/2011

Müslüman halife nasıl işbaşına getirilir?

Soru: 111836

İslam Devleti kendisini nasıl düzenliyordu? İlk Dönemde yönetim nasıldı?

Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.

Bütün övgülerAllah’adır

Müslüman yöneticidevlette ki büyük makamlara kalifiye olanları tayin etmelidir. Ve yinekendisi, ilim ehlinden ve değişik ilimlerden uzmanlaradanışacağı için bir meclis edinmelidir. Tabi bunu genel vemevki sahibi kimselerden seçmemelidir. Çünkü herkes kendiyakınına veya kendi partisinden olan fertlere yâda kim daha çoköderse onu seçmeye yeltenecektir.

Şeyh Salih bin Salihel-Fevzan-hafazahu Allah- şunu belirtti:

Velayet genel velayetsizolanıdır: kuşkusuz buraya tayin etmek veliyul-emrinyetkisindedir. Kendisi için yeterli ve emin kişiler seçmeli veatamalıdır. Ayette ise: “ şüphesiz Allah, size emanetleri onaehil olanlara vermenizi emrediyor. Eğer insanlar arasında hükümvercekseniz adaletle karar verin..” bu hitap devlet yöneticilerinedir.Emanetler ise devlette ki makamlar, görevler ve valiliklerdir. Allah budurumu veliyul-emrin hakkına emanet etmiştir. Onu eda etmek ise: ogörevi üstlenecek kalifiye ve emin birini seçmektir. Peygamber –sallallahualeyhi ve selem- ve halifeleri, onlardan sonra gelen Müslümanlarınişlerine idareci olanlar görevler için ona layık olanıseçiyorlardı ve bunu meşru bir ortamdagerçekleştiriyorlardı.

Devletler nezdinde bugünbilinen seçimlere gelince: İslam sisteminden değildir. Ondaanarşi, şahsi istekler, tamahkârlıklar ve çıkarlarvardır. Fitneler bunun için çıkmakta ve kanlar dökülmektedir.Bununla kast edilen tamamlanmaz. Bilakis arttırmalara,alış-verişe, yalan propagandalara sebeb olan ortamlardır.”Bitti.

el-Cezire Gazetesi, 11358.sayısı

İmam veya halifeİslami devlet işlerini şu üç yöntemle yönetirdi:

Birinci yöntem: Ehlul-hal vel-aqd’denseçilmek ve seçmek örneği: Ebu Bekir es-Sıddık’ın(r.a.)halifeliği bu biçimde sabit oldu. Hilafeti ehlul-hall vel-aqd’inseçiminden sonra seçildiği kesinleşti. Ashab ona biat etmeye icma ilekarar verdiler ve hepsi ona(r.a.) biat ettiler. Onu halifeliğe razıettiler.

Aynı durum Osman binAffan’ın(r.a.) hilafeti için Ömer bin el-Hattab(r.a.) halifeninyönetime getirilmesi için altı büyük sahabeden oluşan şuraile gerçekleştirdiği sabittir. Abdurrahman bin Avf(r.a.) muhacirlerve Ensar ile müşavere etti. İnsanların hepsinin Osman’a(r.a.)yönelik olduğunu gördüğünde: Önce kendisi ona(r.a.)biat etti. Sonra diğer altı kişi biat ettiler. Bundan sonra damuhacirler ve Ensar ona(r.a.) biat ettiler. Onun(r.a.) halifeliğiehlul-hall vel-aqd’in seçimi ve seçimle sabitleşti.

Aynı şekilde Alibin Ebi Talib’in(r.a.) ehlul-hal vel-aqd’in seçmesi ve seçimle hilafetisabitleşti.

İkinci yöntem: Önceki halifeninyönetme yetkisini belirlediği halifeye verilmesidir. Bu durum dahalifenin kendisinden sonra kimin halife olacağını belirlemesinebağlıdır. Örneği ise Ömer binel-Hattab’ın(r.a.)halifeliğiverilebilir. Çünkü onun halife olması Hz. Ebu Bekir’in (r.a.)onun halife olmasını istemesiylegerçekleşti.

Üçüncü yöntem: güç ve galip gelmeklegerçekleşir. Eğer halife kılıcı ve otoritesiyleinsanlara galip gelir ve onları karşı gelmekten vazgeçirirse onaitaat etmek ve onun emirlerini dinlemek farz olur. Müslümanlarınimamı olur. Örnekleri: bazı Emevi halifeleri ve bazı Abbasihalifeleridir.Ondan sonra gelenlerdir.Ancak bu durum şeriata ters bir yöntemdir. Çünkü o zorla vegüçle alınmıştır. Ancak ümmetini yöneten biridarecinin bulunması üzerine bina olunan maslahatlarınbüyüklüğü, ülkede güvenliği alma üzerine bina olunan fesadınbüyüklüğü göz önüne alınırsa zorla vekılıçla işbaşına gelene ve Allah’ınşeriatını uygularsa ona itaat ve sözünü yerine getirmekşarttır.

Şeyh Muhammed bin Salih el-Useymin- rahimehu Allah- şunubelirtti:

Eğer bir adamçıkar ve yönetimi ele geçirirse: insanların ona boyuneğmesi farzdır. Onlar razı olmadığı halde güçlegelse bile bu değişmez. Çünkü o yönetimi elegeçirmiştir.

Bunun şu yönünebakılır: eğer bu yönetime gelen ile çekişmeyegidilirse: bundan büyük bir kötülük ortaya çıkar. İşte budurum Emevi devleti için söylenebilir. Onlardan bazıları zorla vegüçle yönetime geldi. Halife adına çağrılan bir halifeoldu. Allah’ın emrini yerine getirmek için ona itaat edilir.” Bitti.

Sefariniye AkidesiŞerhi, 688.sayfası

Bu konuda geniş bilgive devletin nasıl çalışacağını, değişikişlerini nasıl dağıtacağını bilmek için Şafiiolan Ebul-Hasen el-Maverdi’nin “el-Ahkamus-Sultaniye” ve Hanbelili olan EbuYa’la el-Ferra’nın “el-Ahkamus-Sultaniye” ve el-Kettani’nin“et-Teratibul-İdariye” adlı kitaplarında faydalı ve fazlabilgi bulabilirsin.

Allah her şeyi en iyibilendir.

Kaynak

İslam Soru-Cevap Sitesi

at email

e-posta hizmetine katılım

Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız

phone

İslam Soru & Cevap Uygulaması

İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği

download iosdownload android
at email

e-posta hizmetine katılım

Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız

phone

İslam Soru & Cevap Uygulaması

İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği

download iosdownload android