Oğlu için Akika kurbanı kesmeyi adayan, fakat sonra bunu yerine getirmeye güç yetiremeyen kimsenin ne yapması gerekir?

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

Birincisi:

Peygamber
-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den sâbit olduğuna göre o adak
adamaktan (nezrden) yasaklamış ve şöyle
buyurmuştur:

إِنَّ النَّذْرَ لا يُقَدِّمُ
شَيْئًا وَلَا يُؤَخِّرُ، وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِالنَّذْرِ مِنْ الْبَخِيلِ. [ رواه البخاري ]

“Şüphesiz ki adak
(nezir),
olacak bir şeyi ne öne alır, ne de
geriye bıraktırır. Ancak onunla cimriden mal
çıkarılmış olur.” (Buhârî)

Bu nehiy
(yasak), adak sebebiyle istediği ve arzuladığı şeyin
olacağına veya Allah Teâlâ’nın, onun bu istek ve arzusunu
adağı için yerine getirdiğine inanan kimse hakkında daha
kesin olur.

Nezrin (adağın) hükmünün
açıklaması hakkında “el-Mevsûatu’l-Fıkhiyye”de
şöyle gelmiştir:

“Kurtubî dedi ki: Nezrin (adağın), istenen
ve arzulanan şeyin olmasını
çabuklaştırdığına veya Allah Teâlâ’nın, onun bu
adağı için yerine getirdiğine inanan kimse hakkındaki
hüküm, benim görüşüme göre haram olarak gözükmektedir.Bundan
dolayı böyle bir durumda nezretmek (adamak) haramdır.Kerâhet
olması hali ise, buna inanmayan kimse içindir.”
(“el-Mevsûatu’l-Fıkhiyye”; c: 40, s: 140)

Allah Teâlâ’ya bir itaati adayan, fakat daha sonra
bunu yerine getirmeye güç yetiremeyen nice insanlardan sorular bize
geldi.Müslümanın yapması gereken şey; dilini adak adamaktan
koruması gerekir.Her kim, sadaka vermek veya oruç tutmak veyahut da kurban
kesmek isterse, işinde rahat olabilmesi için bunu adak adamadan
yapsın. Eğer bunu yapmayı (bir işi adak adamadan yapmayı)
bırakmak isterse, bırakabilir ve kendisine bir şey gerekmez.Adağını
yerine getiremeyip kendisini tehlikeye atmaktansa böyle yapar.
Çünkü adağı yerine getirmemek, büyük bir vebaldir.

Bu konuda (42178) nolu sorunun
cevabına bakabilirsiniz.

Akika kurbanı, müekked sünnettir. Gücü yeten
kimsenin bunu bırakmaması gerekir. Nitekim bunun açıklaması
(12448) nolu sorunun cevabında geçmişti.

Her kim, çocuğu için Akika kurbanı
kesmeyi adamışsa, onu yapması gerekir. Zirâ Peygamber -sallallahu
aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmuştur:

مَنْ نَذَرَ أَنْ يُطِيعَ اللهَ فَلْيُطِعْهُ، وَمَنْ نَذَرَ أَنْ يَعْصِيَهُ
فَلا يَعْصِهِ.
[
رواه البخاري ]

“Kim,
Allah’a itaat etmeye nezr ederse hemen itaat etsin.Kim de Allah’a isyan etmeye
nezr ederse, sakın isyan etmesin.” (Buhârî; hadis no:6669)

Eğer bu adağı yerine getiremezse,
şu iki halden birisinin mutlaka olması gerekir:

1. İster dille söylemiş olsun,
isterse buna kalben niyet etmiş olsun-, Akika kurbanını kesmek için belirli bir
vakit tayin etmiş olabilir.

Örneğin: Çocuğun
doğumundan sonra ilk hafta veya ilk ay Akika kurbanını kesmeyi
niyet etmesi gibi. Bu tayin edilmiş zaman geçtikten sonra bu
adağını yerine getiremezse, bu kimsenin yeminin keffâreti
vermesi gerekir.

Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu
konuda şöyle buyurmuştur:

كَفَّارَةُ النَّذْرِ كَفَّارَةُ الْيَمِينِ. [ رواه مسلم ]

“Nezrin
(adağın) keffâreti, yeminin
keffâretidir.” (Müslim; hadis no: 1645)

2. İster dille söylemiş olsun,
isterse buna kalben niyet etmiş olsun-, Akika kurbanını kesmek için belirli
bir vakit tayin etmemiş olabilir.Bu takdirde yerine getirinceye kadar Akika
kurbanı bu kimsenin boynunda bir borç olarak kalır. Çünkü
Akika kurbanı için belirli bir vakit yoktur. Aksine Akika kurbanı,
çocuk doğduktan yıllar sonra bile olsa, hangi vakitte kesilirse
sahihtir.

Allah Teâlâ
en iyi bilendir.