İslami bankalar faiz sisteminden faydalanmıyorsa çıkarları nedir? Hizmet karşılığında aldıkları para faiz sayılır mı? İslam’ın faiz olarak gördüğü işlemler nedir?
Faiz Bankacılığı İle İslami Bankacılığın Arasındaki Fark
Soru: 128923
Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.
Birincisi:
Ticari bankaların itimat ettiği kazanç haram olan faiz kazancıdır. Kazançları, faizli borç alma veya verme işlemi üzerine kuruludur. Banka müşterisine faizle borç verir. Diğer yandan müşteri bankaya para yatırdığında bunun karşılığında faiz alır. Faizle borç vermek veya almak icma ile haramdır. Daha detaylı bilgi için (110112 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
İslami bankalar mübah alışveriş veya mudârebe gibi (bir tarafın sermaye koyması, diğer tarafın işletmeyi üstlenmesiyle kurulan kâr paylaşımı esasına dayalı ortaklık) yatırım sisteminde kazanç sağlarlar. Ayrıca havale ücretleri ve döviz kur farklarından yararlanırlar.
Bu, her iki bankacılığın arasında basit bir farktır. Müşteri parasından faydalanmak istediğinde şayet faizli bankaya yatırdığında onun ana parasını garanti altına alarak belirli bir kazanç sağlar. Ancak bu faiz muamelesidir. Banka bu parayı başka bir müşterisine verir ve ondan kazanç sağlar. Banka borç aldığı gibi borç verir ve oluşan farktan kazanç sağlar.
İslami bankalar ise müşteriden aldığı parayı meşru bir ticari işe yatırır örnek olarak konut projesi yaptırır ve müşteriye kazançtan yüzdelik verir. Banka da bu işi organize ettiği için yüzdelik kazanır. Bankanın kazancı projeden kazandığı yüzdeliktir. Bu kazanç bazen de faiz bankalarının haram kazancından daha fazla olabilir. Ancak burada mudarebe riski mevcuttur. Ayrıca doğru projeyi seçmek ve kazanç elde etmek için takip gerektirir.
Bu örnekte İslami banka ile faizli banka arasındaki fark haram olan faiz borçlanmadır. Meşru mudarebede müşteri parasını kaybedebilir. Ana parasına garanti yoktur. Ancak kazandığı takdirde helal kazanç elde eder.
Amaç: İslami banka kazanç elde etmek için önünde çok farklı seçenekler mevcuttur. Bun nedenle bu tür bankalar gelişmeye ve büyümeye başlamıştır. Hatta bazı gayri Müslüm ülkeler İslami bankacılığın sistemini uygulamaya çalışır. Çünkü bu sistem kazanç sağladığı gibi faiz bankacılığın neden olduğu zarar ve tahribatları engelliyor.
Daha fazla bilgi için (113852 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
İkincisi:
Faizli işlemler çoktur. Bunlardan bazıları: Faizle borç almak veya vermek. Farklı para birimleri arasında takas yapmak ancak paraların karşılığı vadeli ödenir. Altını altın ile farklı miktarlarda veya vadeli bir şekilde takas yapmak, senetlerin değeri düşürülmesi, tasarruf hesapları, iadeli veya ödüllü yatırım sertifikaları, taksitli satış veya kredi kartı çekimlerinde gecikme cezaları gibi konuları sitemizin ilgili konularında görebilirsiniz.
En iyisini Allah bilir.
Kaynak:
İslam Soru-Cevap Sitesi
İlgili konular