Üniversitede okuyan ve Cuma namazını edâ etmesine engel olunan kimse

Cevap:

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Cuma namazı, muhafaza edilmesi ve ona önem verilmesi gereken farz
namazların en önemlisi olup İslâm dîninin açık
şiârındandır. Bunun içindir ki Cuma namazını terk eden
kimse hakkında pek şiddetli tehditler gelmiştir.

Nitekim Ebu Hureyre ve Abdullah b. Ömer’den -Allah ikisinden de
râzı olsun- naklediğine göre onlar, Rasûlullah -sallallahu
aleyhi ve sellem-‘i minberinin üzerinde şöyle söylerken
işittiklerini rivâyet etmişlerdir:

لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ عَنْ وَدْعِهِمُ
الْجُمُعَاتِ أَوْ لَيَخْتِمَنَّ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ ثُمَّ
لَيَكُونُنَّ مِنَ الْغَافِلِينَ. [ رواه مسلم ]

“Birtakım insanlar, ya Cuma
namazını terk etmeyi bırakırlar, ya da Allah onların kalplerini
mühürler.Sonra da onlar gâfillerden olurlar.” (Müslim; 865)

Yine Ebu’l-Ca’d ed-Damrî’den -Allah ondan râzı olsun- Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

مَنْ تَرَكَ ثَلاثَ جُمَعٍ تَهَاوُنًا بِهَا
طَبَعَ اللَّهُ
عَلَى قَلْبِهِ. [ رواه أبو داود والنسائي والترمذي وابن ماجه وصححه الألباني في
صحيح أبي داود ]

“Kim, özürsüz olarak üç
defa Cuma namazını terk ederse (kılmazsa),
Allah onun kalbini mühürler.”
(Ebu Davud; hadis no: 1052.
Nesâî; hadis no: 1369. Tirmizî; hadis no: 500. İbn-i Mâce; hadis no:1125.
Elbânî, Sahîh-i Ebî Davud’da “hadis sahihtir”, demiştir.)

Eğer devlet üniversitesinde öğrenim
görmek, bu namazı kaybetmeye (Cuma namazını terk etmeye)
sebep oluyorsa, o üniversiteye girmek câiz değildir. Ancak
öğrenim görmeye zorlanmak veya geçimini sağlayacak vazifeyi
elde etmek oraya bağlı olması gibi, insan orada okumak zorunda
kalırsa, bu takdirde câiz olur. Cuma günü namazı idrak edebilmek için
mümkünse derse girmemeye çalışmalıdır. Eğer buna gücü
yetmezse, Cuma namazını terk etmekte mazeretli
sayılır.Nitekim İslâm âlimleri, insanın canına veya malına
veyahut da muhtaç olduğu geçimine bir zarar gelmesinden korkması gibi
durumları, Cuma namazını terk etmenin mazeretlerinden
olduğu konusunda ittifak etmişlerdir.

el-Behûtî -Allah ona rahmet etsin- bu konuda
şöyle demiştir:

” Büyük ve küçük abdesti kendisini sıkıştıran,
malı veya muhtaç olduğu geçiminin (nafakasının) zarar
görmesinden korkan veyahut da tarla veya bahçesini sularken o halde
bırakıp (mescide) giderse, tarla veya bahçesinin bozulmasından
endişe eden veyahut da tarla ve bahçe bekçisi gibi, korumakla mükellef
olduğu bir şeyi bırakıp gittiğinde o şeyin
kaybolmasından endişe eden kimse, Cuma ve cemaat namazını
terk etmekte mazur görülür. Çünkü böyle bir durumdaki zorluk
ve meşakkat, âlimlerin ittifakıyla elbiseyi ıslatacak kadar
yağan yağmurun özür kabul edilmesinden daha fazladır.”
(Keşfu’l-Kinâ’; c: 1, s: 495)

Allah Teâlâ en iyi bilendir.