Yolculuk sırasında su olmasına rağmen yıkanacak yer olmadığı için teyemmüm eden kimse

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

Allah -azze
ve celle- şöyle buyurmuştur:

^[1] [ سورة
النساء الآية: 43 ]

“Ey îmân edenler!
Sarhoşken ne söylediğinizi bilinceye kadar, bir de cünüpken -yolcu
olmanız müstesnâ- yıkanmadıkça namaza yaklaşmayın

(namaz
kılmayın). Eğer hasta veya yolculukta iseniz veyahut da biriniz
tuvâletten gelirse veya hanımlarınızla yatmış olur da yıkanacak
su bulamazsanız, temiz bir toprağa teyemmüm edin, yüzünüze ve
ellerinize mesh edin. Şüphesiz ki Allah, çok affedici ve çok
bağışlayıcıdır.” (Nisâ Sûresi: 43)

Allah Teâlâyine şöyle buyurmuştur:

… وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى
سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء
فَلَمْ تَجِدُواْ مَاءً فَتَيَمَّمُواْ صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُواْ
بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ …
[ سورة المائدة الآية: 6 ]

“… Hasta veya
yolculuk halinde bulunursanız veya biriniz tuvâletten gelirse, yahut da
kadınlarınızla cinsel ilişkiye girmişseniz ve su da
bulamamışsanız, temiz toprakla teyemmüm edin. Bunun için de
(ellerinizle
toprağa vurarak) ellerinizi ve yüzlerinizi bu toprakla mesh edin.”
(Mâide Sûresi: 6)

Ebu
Zerr’den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

إِنَّ الصَّعِيدَ الطَّيِّبَ طَهُورُ الْمُسْلِمِ ، وَإِنْ لَمْ
يَجِدِ الْمَاءَ عَشْرَ سِنِينَ ، فَإِذَا وَجَدَ الْمَاءَ فَلْيُمِسَّهُ بَشَرَتَهُ.
[ رواه أبو داود والنسائي والترمذي وقال الترمذي حديث حسن صحيح وصححه الألباني في
صحيح أبي داود ]

“On sene su bulamasa biletemiz toprak müslümanın abdestidir. Su
bulduğu zaman, suyu (abdest alması gerekiyorsa abdest azalarının,
boy abdesti alması gerekiyorsa bütün vücûdunun üzerine) döksün.”
(Ebu Davud; hadis no: 332. Nesâî; hadis no: 322. Tirmizî; hadis no: 124.
Tirmizî; “hadis, hasen sahihtir” demiştir. Elbânî de
“Sahih-i Ebî Davud’da “hadis sahihtir” demiştir.)

Bir
müslüman yolculuğa çıktıktan sonra su bulamazsa veya
hastalık ve şiddetli soğuk sebebiyle suyu kullanması
halinde kendisine zarar verecekse, bu takdirde teyemmüm alması câizdir.

Eğer
su bulur ve bu suyu kullanmakla kendisine bir zarar gelmeyecekse, teyemmüm
alması câiz değildir. Eğer teyemmüm alır ve teyemmümle
namaz kılarsa, namazı bâtıldır (geçersizdir).

Şeyhulislâm
İbn-i Teymiyye -Allah ona rahmet etsin- şöyle demiştir:

“Allah Teâlâ’nın:”…su da
bulamamışsanız…” sözü,”…yolculuk halinde
bulunursanız…” sözüyle bağlantılıdır.
Yoksa hastalıkla bağlantılı değildir. Çünkü hasta
kimse, su bulsa bile teyemmüm alır. Yolcu ise su bulamadığı
zaman teyemmüm alır.” (Mecmû’u’l-Fetâvâ; c: 21, s: 398)

Değerli
âlim Abdurrahman es-Sa’dî -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle
demiştir:

“Sözün
özü: Allah Teâlâ teyemmümü
şu iki durumda mübah kılmıştır:

(Birincisi:)
Su bulunmaması hali ki bu, mukimlik ve seferîlik halinde mutlaktır
(yani bu konuda herhangi bir kayıt yoktur). (İkincisi ise:)
Hastalık ve benzeri hallerde suyun kullanılmasıyla meşakkat
olması hali.” (es-Sa’dî Tefsiri; s: 179)

Değerli
âlim Salih el-Fevzân da bu konuda şöyle demiştir:

“Teyemmümün
sıhhatinin (geçerli olmasının) şartı; suyun
bulunmaması hali veya hastalık ve benzeri hallerde suyun
kullanılmasının mümkün olmaması hali veyahut da suyun
kullanılmasıyla susuz kalmaktan korkulması veya içmek, yemek
pişirmek, abdest almak ve yıkanmak için suyun yetersiz olması
sebebiyle zarar görmekten endişe edilmesi halidir.” (el-Muntekâ
min Fetâvâ’l-Fevzân; c: 12, s: 79)

Değerli
âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah ona rahmet etsin- de bu konuda
şöyle demiştir:

“Eğer
su size yakın ise veya sizin konakladığınız yerde ise,
teyemmüm almanız size helal olmaz. Eğer bu durumda teyemmüm
alırsanız, teyemmümünüz ve kılmış olduğunuz
namazlarınız sahih değildir.” (Nûrun ale’d-Derb
Fetvâları; c: 17, s: 121)

Yukarıdaki
soruyu soran kimse, suyu bulduğunda, banyo veya yıkanma yeri olmasa
bile, herhangi bir yerde yıkanma imkânı bulmuşsa,
yıkanması gerekir. Bu hüküm, kimsenin bulunmadığı bir
yer ise ve bir elbise veya çadır veyahut da bir şeyle avret yerini
örtebiliyorsa veya arkadaşlarından birisi yanındaki bir
şeyle kendisini örtebiliyorsa, yıkanması gerekir. Teyemmüm
alması kendisine câiz değildir.

Bu arada
teyemmümle kılmış olduğu namazları tekrar
kılması gerekir.

Değerli
âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn’e -Allah ona rahmet etsin-:

“Ben,
yolda giderken bana yakın bir mescitte namazın kılınmaya
başladığının farkına vardım.Bana yakın
bir yerde su bulamadım.Bunun üzerine teyemmüm alıp namazımı
kıldım. Bilindiği üzere bu mescitten başka bir mescit
araştırmış olsaydım, cemaat namazını
kaçırmış olacaktım. Bundan dolayı bu hal üzere
kılmış olduğum namazım câiz midir?”

Diye
sorulmuş, bunun üzerine o şöyle cevap vermiştir:

“Bu
durumdaki namaz câiz değildir.Yani bir insanın,cemaate yetişmek
için teyemmüm alması câiz değildir. Çünkü namaz, cemaatsiz
kılınırsa da sahih olur. Cemaati terk ederek cemaatsiz
kılmak haram olsa da namazı sahihtir. Bu soruyu soran kimsenin,
şimdi abdest aldıktan sonra namazını tekrar
kılması gerekir. Çünkü ilk kılmış olduğu
namazı, namazın şartlarından birisi olan abdesti terk ettiğinden
dolayı sahih değildir.” (Nûrun ale’d-Derb Fetvâları; c: 23,
s: 121)

Zirâ bu
namaz, seferî namazıdır ve bu namazı mukim olarak tekrar
kılacaktır. Âlimlerin bu konudaki görüş
ayrılıklarına binâen bu kimse için ihtiyatlı olan; bu
namazı, mukim olarak, yani kısaltmadan kılmasıdır. Çünkü
âlimler, yolculuk halindeyken dört rekatlı namazı kaçıran
kimsenin mukimlik halinde -Şâfiî mezhebinin görüşü ile
Hanbelilerin en sahih görüşünde olduğu göre gibi- dört
rekat olarak mı kaza etmelidir? Yoksa -Hanefîler, Mâlikîler ve eski
Şâfiîlerin görüşünde olduğu gibi- iki rekat olarak mı
kılmalıdır? Diye görüş ayrılığına
düşmüşlerdir.”(el-Mevsûatu’l-Fıkhiyye; c: 27, s: 281-282)

Açıkta
yıkanmamak için yıkanılacak bir yer bulamamasından
yıkanmadığı takdir olunursa veya hava çok soğuk
olduğu için sıcak su olmadan yıkanması mümkün olmuyorsa ve
bu yolculuğu sırasında sıcak su bulma imkanına sahip
değilse, teyemmüm alır ve namazını kılar.Namazı
konusunda ona hiçbir şey yoktur ve namazını tekrar
kılması gerekmez.

Allah Teâlâ en iyi
bilendir.

Bu konuda (96658) nolu sorunun
cevabına bakabilirsiniz.

الحاشية السفلية

الحاشية السفلية

↑1

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تَقْرَبُوا الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىَ تَغْتَسِلُواْ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوّاً غَفُوراً43