Ayağa kalkmaya gücü yettiği halde oturarak kâmet getirmek câiz midir?

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

Sünnet
olan; müezzinin ayakta ezân okuması ve ayakta kâmet getirmesidir.
Müslümanlar, Nebi
-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den günümüze kadar bu şekilde yapmaya devam
etmişlerdir. Her kim, oturarak ezân okur veya kâmet getirirse, kötü
davranmış ve sünnete aykırı hareket etmiş olur.

Bu, âlimler
arasında üzerinde ittifak edilen bir husustur ve bu konuda hiçbir
görüş ayrılığı yoktur.

Kuveyt
Fıkıh Ansiklopedisi’nde şöyle gelmiştir:

“Fakihler,
namaz için kâmet getiren kimsenin ayakta kâmet getirmesinin müstehap
olduğu ve özürsüz, oturarak kâmet getirmesinin mekruh olduğu
konusunda ittifak etmişlerdir. Ancak eğer bir özrü varsa,
oturarak kâmet getirmesinde bir sakınca yoktur… Aynı şekilde
yürüyen kimse ile binek üzerindeki kimsenin de özürsüz kâmet getirmesi
mekruhtur.” (“Kuveyt Fıkıh Ansiklopedisi”, c: 6, s: 11)

Yine Kuveyt
Fıkıh Ansiklopedisi’nde şöyle gelmiştir:

“Ezân
ve kâmetin oturarak edâ edilmesi:

-Fakihler müezzinin,
özürsüz, oturarak ezân okumasının veya tek başına namaz
kılan kimse kendisi için kâmet getiriyorsa, özürsüz oturarak ezân okumasının
mekruh olduğunda ittifak etmişlerdir.

Nitekim
Hanefiler ve Mâlikiler, Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem-‘in Bilal’e ayağa kalkmasını emrederek:

“Ayağa kalkıp namaz için ezân
oku!”

Emrini
delil göstererek bu görüşe varmışlardır.

Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in
müezzinleri ayakta ezân okurlardı. Çünkü ayakta ezân okumak, vaktin
girdiğini ilan etmekte daha etkilidir. Ayrıca oturarak ezân okumak ve
kâmet getirmek, Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den alışılagelen şeye
aykırı harekettir.

Hanbeli
âlimlerden İbn-i Hâmid bu konuda şöyle demiştir:

‘Eğer
oturarak ezân okursa, ezânı geçersizdir.’

Aynı
şekilde Şeyh Takiyyuddîn, oturarak ezân okuyan kimsenin
ezânının geçersiz olduğunu söylemiştir.

Ebu’l-Bekâ
şöyle demiştir:

‘Eğer
oturarak ezân okursa, ezânı tekrar okumalıdır.’

Özür
sahibi kimsenin oturarak ezân okumasında bir sakınca yoktur.

Hasan b.
Muhammed el-Abdî şöyle demiştir:

‘Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in ashabından,
Allah’ın yolunda (savaşta) ayağını kaybetmiş Ebu
Zeyd’i oturarak ezân okurken gördüm.'”(“Kuveyt Fıkıh
Ansiklopedisi”, c: 15, s: 264)

Sünnet
olan; müezzinin kâmet getirirken yürümemesidir. Kâmet ile namaz arasında
bir fasıla olmaması için de namaz kılacağı yerde kâmet
getirmesidir. Çünkü kâmet, namaza kalkmayı bildiren bir
davranıştır. Dolayısıyla müezzinin namaza duruşu,
kâmetten hemen sonra olmalıdır.

İmam
Ahmed’in oğlu Abdullah şöyle demiştir:

“Babama
dedim ki:

-Bir kimse
kâmet getirirken yürüyebilir mi?

Babam dedi
ki:

-Bana
göre (namaz kılacağı) yerde kâmet getirmesi daha
güzeldir.” (“Mesâil”, c: 61, s: 220)

İshak
b. Râheveyh bu konuda şöyle demiştir:

“Müezzin,
kâmet getirmeye başlar ve namazı da kendisi kıldıracaksa, kâmeti
bitirinceye kadar (bulunduğu yerden mihraba kadar) yürüyemez. Namaza bir an
önce girmenin fazîletini elde etme gayretine gelince, eğer kâmeti
bitirinceye kadar olduğu yerde kalır, ardından hemen namaza
durursa, bu fazîleti elde etmiş olur.” (“İmam Ahmed ve
İshak b. Râheveyh’in Mes’eleleri”, c: 2, s: 836)

Allah Teâlâ en iyi bilendir.