el-Bûsirî ve onun “Bürde” kasîdesinin durumu nedir? Bu kasîdenin basımı ile küfür ve şirk içeren sözlerinden arındırıldıktan sonra söylenmesi câiz midir?

Hamd,yalnızca Allah’adır.

Birincisi:

“Bürde Kasîdesi”, el-Bûsirî lakaplı EbuAbdullah Muhammed b. Saîd b. Hammâd es-Sanhâcî’ye âittir. Mısır’dayetişmiştir, fakat Fas aslıllıdır ve Şâzliyyetarikatındandır. Hicrî 696 yılında vefat etmiştir.Kendisi ilim ehlinden değildir. Pek çok kimse onunla başka birisiolan, ilim ehli ve “Zevâidi İbn-i Mâce” adlı kitabınyazarı, meşhur muhaddis Bûsirî lakaplı Ahmed b. Ebi Bekrel-Kinânî (ölümü: hicrî 840) ile karıştırmaktadır.Bumuhaddis olan Bûsirî’nin hâfız lakaplı iki öğrencisivardır: Hâfız el-Irâkî ve Hâfız İbn-i Hacer -Allah onlararahmet etsin-.[1]

İkincisi:

Adı geçen kasîdenin on altı beytindeİslâm’a aykırı durumlar vardır. Bu İslâm’aaykırı durumların en büyüğü ve en çirkini ise, Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den yardım ve imdat dilemektir.

Nitekim bu kasîdeninaşırılıklarını ve dîne aykırı olanbazı beyitlerini daha önce (115502) nolu sorununcevabında açıklamıştık. Detaylı bilgi için busorunun cevabına bakabilirsiniz.

Bu kasîdenin İslâm’a aykırı olandurumlarını, fazîletli ve değerli âlimler ve ilim talebeleritenkit etmişler. Bazı âlimler bu konuda ayrı kitaplaryazmışlar, bazıları da bazı kitaplarınıniçeriklerinde “Bürde Kasîdesi”ne reddiye mahiyetinde bölümlerayırmışlardır. Bazı âlimler de “BürdeKasîdesi”ni tenkit mahiyetinde özel makaleleryazmışlardır.

Bu âlimler:

1. İmam Şevkânî;”ed-Durru’n-Nadîd fî İhlâsi Kelimeti’t-Tevhîd” adlıkitabının bir bölümünde “Bürde Kasîdesi”ne reddiyeyazmıştır.

2. Muhammed b. Abdulvahhab’ın;”Tevhîd” kitabını şerh eden âlimler, şerhlerinde”Bürde Kasîdesi”ne reddiyeler yazmışlardır.

Nitekim Süleyman b. Abdullah b. Muhammed b. Abdulvahhab;”Teysîru’l-Azîzi’l-Hamîd” adlı şerhinde, Abdurrahman b.Hasan b. Muhammed b. Abdulvahhab; “Fethu’l-Mecîd” adlışerhinde, Muhammed b. Salih el-Useymîn; “el-Kavlu’l-Mufîd alâKitabi’t-Tevhîd” adlı şerhinde, Salih Âl-ieş-Şeyh; “et-Temhîd fî Şerhi Kitabi’t-Tevhîd”adlı şerhinde reddiyeler yazmışlardır.

3. Değerli âlim, imamAbdullah b. Abdurrahman Ebâ Battîn, “er-Raddu ale’l-Burde” adlırisâlesiyle bu kasîdeye özel bir reddiye yazmıştır. Burisâle, Dr. Ali b. Muhammed el-Aclân’ın yazdığı, “NecdDiyarının Müftüsü Şeyh Allâme Abdullah b. Abdurrahman EbâBattîn” adlı kitabının sonundabasılmıştır.

4. Şeyh Mahmud Şukrîel-Âlûsî; “Ğâyetu’l-Emânî fi’r-Raddi ale’n-Nebhânî”adlı kitabının bir bölümünde “Bürde Kasîdesi”nereddiye yazmıştır.

5. Şeyh Salih el-Fevzân;”İânetu’l-Mustefîd bi Şerhi Kitabi’t-Tevhîd” adlıkitabının bir bölümünde “Bürde Kasîdesi”ne reddiyeyazmıştır.

6. Şeyh Abdulbedî’ Sakr;”Nakdu’l-Burde maa’r-Raddi ve’t-Tashîh” adlı kitabında”Bürde Kasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

7. Şeyh Muhammed CemilZeyno; “Ma’lûmât Muhimme ani’d-Dîn” adlı kitabının birbölümünde “Bürde Kasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

8. Dr. Abdulaziz Âl-i eş-Şeyh;”el-Beyân” dergisinin 139. sayısında; “KavâdihAkadiyye fî Burdeti’l-Bûsirî” adlı makalesinde “BürdeKasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

9. Abdurraûf Muhammed Osman;”Mehabbetu’r-Rasûl Beyne’l-İttibâi ve’l-İbtidâi’adlı kitabının birbölümünde “Bürde Kasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

10. Süleyman b. Abdulaziz el-Fureycî;”el-Beyân” dergisinin 139. sayısında;”Mezâhiru’l-Ğuluvvi fî Kasâidi’l-Medîhi’n-Nebevî” adlımakalesinde “Bürde Kasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

11. Alevî es-Sakkaf; “Kırâetun fîBurdeti’l-Bûsirî ve şi’rihi” “el-Beyân” dergisinin 139.sayısında; “Kavâdih Akadiyye fî Burdeti’l-Bûsirî” adlımakalesinde “Bürde Kasîdesi”ne reddiye yazmıştır.

Alevî es-Sakkaf, bu makalesinde, Irak halkınınkendisini imam olarak gördüğü el-Bûsirî’nin durumunu açıklamıştır.Alevî es-Sakkaf’ın zikrettiği el-Bûsirî’nin durumlarından bazılarışunlardır:

“el-Bûsirî, insanlara, her türlü çirkin şeylerisöylemekten geri kalmadığı ve emirlerle vezirlerinmeclislerinde onları kötü şeylerle andığı içininsanlar tarafından sevilmeyen ve nefret edilen birisi idi. Karısınave başkasına karşı kötü ahlaklı birisi idi.Dilenci bir kişiliği vardı. Şahsiyeti oturmamışbirisiydi. Bazen Hıristiyanları över ve Yahudileri kötüler,bazen Hıristiyanları râzı etmek için Yahudileri överdi.Bazen de her ikisini birlikte kötülerdi. Hediye ve bahşişlerinenâil olabilmek için devlet başkanlarını çok överdi. Budurum, şâirler için garipsenecek bir davranış değildi,fakat âlimlerin yaptıkları bir şey değildi. Bununyanında el-Bûsirî’nin ‘el-Bürde’ ve ‘el-Hemziyye’ adlı kasîdesi ilekendisinin divanında gelen diğer kasîdelerinin beyitlerinieleştirenlerin sözünü doğrulayan pek çok şeylervardır…”

Alevî es-Sakkaf, daha sonra el-Bûsirî’nin durumundazikredilen şiirinden örnekler zikretmiştir.

Alevî es-Sakkaf’ın araştırma tezinintamamına aşağıdaki linkten bakabilirsiniz:

http://www.dorar.net/art/53

Üçüncüsü:

“Bürde Kasîdesi”nin yazarınınzikredilen durumundan, kasîdedeki aşırılık ve kasîdeninfarklı beyitlerinde bulunan İslâm’a aykırı olan birçokşeyler ve bu kasîdeyi yayımlamanın, onun yazarınıtezkiye etmek anlamına geleceği için ve halktan insanlarınkulaklarına hoş gelen şeylerin doğru mu yanlışmı olduğunu ayırt edememeleri sebebiyle bu kasîdeninyayımlanmasını, onun övülmesini, söylenmesini ve insanlararasında yayılmasını câiz görmüyoruz. İslâm’aaykırı olan beyitlerin çıkarılması, bu kasîdenininsanlar arasında yayılmasını mazur göstermez.

Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah onarahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:

“Biz, bazı beyitlerinin anlamlarınıngüzel ve doğru şeyler olmasına rağmen içerisinde büyükşirk içeren sözler olduğu için mü’minlerin bu manzumeyi(kasîdeyi) okumaktan uzak durmalarını gerekli görüyoruz. Hak,kimden gelirse gelsin, kabul edilir. Bâtıl da kimden gelirse gelsin,merduttur (reddolunmuştur).”[2]

Değerli âlim Abdulmuhsin el-Abbâd’a:

“Bazı kitapçılar, Mevlid-i Nebevîvesilesiyle, “Bürde Kasîdesi” gibi, Rasûlullah -sallallahu aleyhi vesellem- hakkında söylenmiş, övgüler içeren methiyelerifotokopi yapıp bastırmaktadırlar. Onları yetkili makamlaraşikâyet edebilir miyim?” diye sorulduğunda o şöylecevap vermiştir:

“Evet. Onları yetkili makamlara şikâyetedebilirsin.”[3]

Bu, Bürde kasîdesinin basımı vedağıtımı hakkındaki hükümdür. Kasîdenin, içerisindeİslâm’a aykırı aşırılıklar bulunmayanbeyitlerinin seçilmesi ve okunmasına gelince, bu kasîdenin ile sahibinin,minberlerde, cenâze önlerinde, sevinç merasimlerinde, hüzüntörenlerinde ve mevlidlerde okunacak kadar büyük bir konuma gelmesindendolayı bunun terk edilmesi gerekir. Nitekim bu kasîde, Nebi -sallallahualeyhi ve sellem-‘in şerh edilen hadislerinden daha fazla şerhedilmiştir. Şayet kasîde ve sahibi, bu derece dînde büyük konumagelmeseydi, okunması için İslâm’a uygun olan beyitlerinin seçilmesineengel olmazdık.

Allah Teâlâ en iyi bilendir.