Abdest almak için su veya teyemmüm almak için toprak bulamayan kimse ne yapmalıdır?

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

İbn-i
Hazm -Allah ona rahmet etsin-
bu konuda
şöyle demiştir:

“Her
kim, mukimlik veya yolculuk sırasında toprak veya sudan mahrum olursa
(bulamazsa) veya namaz vakti geldiğinde bir (direğe veya ağaca)
asılı ise, bulunduğu hal üzere namazını
kılmalıdır.Bu kimsenin namazı tamdır.İster suyu
namaz vaktinde, isterse namaz vaktinden sonra bulsun, namazını iâde
etmesi gerekmez.

Bunun
delili şunlardır:

Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

فَاتَّقُوا اللهَ مَا
اسْتَطَعْتُمْ…
[ سورة التغابن
من الآية: 16 ]

“(Ey
mü’minler!) O halde gücünüz yettiği kadarıyla Allah’tan korkun (Allah’tan
korkmada güç ve takatinizi harcayın).” (Teğâbun Sûresi:
16)

Yine, Allah Teâlâ
şöyle buyurmuştur:

لاَ يُكَلِّفُ اللهُ نَفْساً إِلاَّ
وُسْعَهَا لَهَا… [ سورة البقرة من
الآية: 286 ]

“Allah,kimseye gücünün yeteceğinden fazlasını
yüklemez.” (Bakara Sûresi: 286)

Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- de bu konuda şöyle buyurmuştur:

إِذاَ أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ
فَأْتوُا مِنْهُ ماَ اسْتَطَعْتُمْ [ متفق عليه ]

“Size bir şeyi emrettiğim zaman, gücünüz yettiğince
onu yerine getirin.” (Buhârî ve Müslim)

Yine, Allah Teâlâ bu
konuda şöyle buyurmuştur:

وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَا حَرَّمَ
عَلَيْكُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ…
[ سورة الأنعام من الآية: 119 ]

“Allah, çaresiz yemek zorunda
kaldığınız dışında, haram
kıldığı şeyleri size açıklamıştır.”
(En’âm Sûresi: 119)

Bu delillerle sahih
olduğuna göre,Allah Teâlâ’nın bize farz kıldığı
hükümlerden ancak gücümüzün yettiklerini yerine getirmemiz gerekir. Gücümüzün
yetmediği hükümler bizden sâkıt olmuştur (düşmüştür).

Allah Teâlâ, -mecburi kalmadıkça- abdestsiz veya teyemmümsüz
namaz kılmayı bize haram kıldığ sâbittir. Abdest almak
için sudan veya teyemmüm almak için topraktan mahrum olan kimse, Allah Teâlâ’nın terketmeyi
haram kıldığı abdeste veya teyemmüme muhtaç
durumdadır. Dolayısıyla abdest veya teyemmüm alma imkânı
olmadığı için bu haramlılık hükmü bizden sâkıt
olmuştur.

Su veya toprak bulamayan
kimse, namazın hükümlerini yerine getirmeye gücü yettiğinden ve ona
îmân ettiğinden dolayı gücü yeten şeyi yerine getirir. Zikrettiğimiz
şekilde namazını kılarsa, Allah Teâlâ’nın emrettiği şekilde
namazını kılmış olur. Dolayısıyla Allah Teâlâ’nın emrettiği şekilde
namazını kılan kimseye bir şey gerekmez. Namazı ilk vaktinde kılmaya çalışmak
ise daha önce zikrettiğimiz gibi, daha fazîletlidir.

Ebu Hanife,
Süfyan es-Sevrî ve Evzâî: -Bu durumda olan birisi-, su buluncaya kadar namaz
kılmaz, demişlerdir.”