Bir kişi yazı, tercüme veya tasarımla ilgili bir iş alır daha sonra bu işleri ücret karşılığında başkasına yaptırma hakkında

Cevap:
,

Bir insanın sahip
olmadığı eşyayı satmakla, zimmette olan bir iş
üzerinde sözleşme yapmanın arasında fark vardır. Zira
bu kiralama ve yaptırma hükmüne girer, buna binaen bir insan belirli bir
işin yapılması üzerine sözleşme yapar daha sonra bu
işi kendisinden daha düşük bir ücrete yapan birisine
yaptırır ve farkı kendisine alır. Ancak işi yapacak
kişi kendisi olması gerektiğine dair sözleşme varsa ve
çalışanın ayrıcalıklı bir özelliğe
sahip olduğu için kişinin seçimi kasıtlı ve bilinçli ise
örnek olarak yazısı güzel olan bir hattat veya meşhur bir
tasarımcı söz konusu ise o zaman caiz değildir.

“Eğer herhangi bir
çalışan zimmetinde bir işi ücret karşılığında
yapmaya taahhüt ederse örnek dikim vb. bu işi başkasına
daha düşük bir ücretle yaptırmasında her hangi bir sakınca
yoktur”Keşşaf el Kinaa 3/566

İbn Useymin Rahimehullah şöyle
demiştir: “şayet bir insan ücret
karşılığında her hangi bir işin
yapılması için anlaşma yapılırsa örnek olarak bu
evi her gün temizlersen sana karşılık olarak yüz lira
vereceğim derse, daha sonra bu şahıs sözleşme
şartları dahilinde başka bir kişiye evi elli liraya
temizletirse caizdir. Aynı şekilde devlet, mescitlerin temizliği
için bir şirketle sözleşme yapar örnek olarak her mescit
şu kadara. Daha sonra bu şirket temizlik işini
anlaştığı işçilere çeyrek fiyattan daha az bir
ücretler yaptırır.

Ancak işin mahiyeti işi yapan kişi ile
farklılık gösteriyorsa bu caiz değildir.

Örnek bir şahıstan “zadu mustanka” adlı
kitabın yazılmasını istedin, bu şahsın hatı
güzel ve hataları az olduğunu biliyorsun, bu şahıs gider
hatı güzel olan birisine daha az ücretle yaptırırsa caiz
değil. Çünkü alimler konu sadece hatın güzelliğiyle değil
tüm yazı işlemleriyle alakalıdır diyorlar. Bir birçok insanın hatı güzel olabilir ama noktalama
ve imla kurallarını bilmez buda işi olumsuz yönden etkiler.
Sonuç olarak işten istenilen amaç değişiyorsa işi
başkasına yaptırmak caiz değildir.Şerhul mumti 10/39

Ayrıca insanın sahip
olmadığı belirli bir eşyayı satmakla zimmette
nitelenen bir eşyayı satmak arasında fark vardır. Zira bu
muameleye selem akdi denir. Nitekim bu alışveriş sahip olunmayan
şeyleri satmaktan istisnadır. Daha detaylı bilgi için
)
(184816
nolu sorunun cevabına bakınız. Ancak sizin
sorunuz icare/ kiralama ile ilgilidir. Buna binaen yazı, tercüme,
tasarım, vb. çalışmalarında belirli bir ücret ve belirli
bir iş üzerine sözleşme yapabilir daha sonra bunları
başkasına yaptırabilirsiniz ancak müşteri işi bizzat
sizin yapmanızı isterse o zaman başkasına yaptırman
caiz değildir.

En doğrusunu bilen Allah’tır.