Benim ülkemde mala (paraya) ihtiyaç duyan fakirler varsa, onlara kurban parasını mı tasaddukta bulunayım, yoksa kurban mı keseyim?
(Kurban bayramında) kurban kesmek, kurbanın ücretini sadaka olarak vermekten daha fazîletlidir
Soru: 36645
Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.
Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
"Kurbanı kesmek, onun parasını tasaddukta bulunmaktan daha fazîletlidir. Çünkü bu, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in ve O'nunla birlikte yaşayan müslümanların davranışıdır. Ayrıca kurban kesmek, Allah Teâlâ'nın dîninin şiârı ve alâmetlerindendir. Şayet insanlar kurban kesmekten vazgeçip onun ücretini sadaka olarak vermiş olsalardı, bu şiâr ortadan kalkardı.
Ayrıca kurbanın ücretini sadaka olarak vermek, kurban kesmekten daha fazîletli olsaydı,Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- hem sözü, hem de fiili ile bunu ümmetine beyan ederdi. Çünkü Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, ümmet için hayır ve iyilik olan hiçbir şeyi beyan etmeyi ihmal etmemiştir.
Aynı şekilde kurbanın ücretini sadaka olarak vermek, kurban kesmeye eşit olsaydı, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bunu da beyan ederdi. Zirâ kurbanın ücretini sadaka olarak vermek, kurbanı kesmenin zorluk ve meşakkatinden daha kolaydır.
Ayrıca Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- en zor olan şeye eşit olan en kolay şeyi ümmetine beyan etmeyi de ihmal etmemiştir.
Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in döneminde insanlara açlık ve kıtlık isâbet etmiş bunun üzerine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
مَنْ ضَحَّى مِنْكُمْ فَلا يُصْبِحَنَّ بَعْدَ ثَالِثَةٍ وَبَقِيَ فِي بَيْتِهِ مِنْهُ شَيْءٌ، فَلَمَّا كَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ قَالُوا يَا رَسُولَ اللهِ! نَفْعَلُ كَمَا فَعَلْنَا عَامَ الْمَاضِي؟ قَالَ: كُلُوا وَأَطْعِمُوا وَادَّخِرُوا؛ فَإِنَّ ذَلِكَ الْعَامَ كَانَ بِالنَّاسِ جَهْدٌ، فَأَرَدْتُ أَنْ تُعِينُوا فِيهَا.
[ رواه البخاري ومسلم ]
"Sizden kim kurban keserse, sakın üç geceden sonra evinde ondan bir miktar olduğu halde sabahlamasın.
Ertesi yıl olunca sahâbe -Allah onlardan râzı olsun-:
– Ey Allah'ın elçisi! Yine geçen yıl yaptığımız gibi mi yapacağız? diye sordular.
Bunun üzerine Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:
– Hayır! O, öyle bir seneydi ki, o zaman insanlar sıkıntı çekiyordu. Ben de (kurban etlerinin) herkese ulaşmasını (ve insanların bu etlerden istifâde etmesini) istemiştim." (Buhârî ve Müslim)
İbn-i Kayyim -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
"Kurbanın yerinde kesilmesi, onun yerine ücretini sadaka vermekten daha fazîletlidir. Bunun içindir ki Temettu' veya Kıran haccı yapan bir kimse, hac kurbanının yerine, onun kıymetinin kat be kat üstünde ücreti sadaka olarak verse, hac kurbanının yerine geçmez. (Kurban bayramında kesilen) kurban da aynı böyledir."
Kaynak:
İbn-i Kayyim; "Kurban ve Kurban Kesimi"