SABAH ZİKİRLERİ NE ZAMAN SÖYLENİR?

Hamd,
yalnızca Allah’adır.

Sabah
zikirleri, güneşin doğmasıyla sınırlı
değildir. Zirâ sabah kelimesi, Arapça’da fecir vakti için
söylendiği gibi, gündüzün ilk vakitleri için de söylenir. (Bkz:
el-Kâmusu’l-Muhît”; s: 291.

Allah Teâlâ
şöyle buyurmuştur:

وسبح بحمد ربك بالعشي والإبكار[ سورة غافر الآية:
٥٥]

“(Ey Peygamber! Sen,
müşriklerin eziyetlerine) sabret. Şüphesiz Allah’ın va’di
haktır. (O asla va’dinden dönmez.) Günahının
bağışlanmasını iste. Akşam-sabah, (günün
sonunda ve günün başında) Rabbine hamdederek O’nu tesbih et (tenzih
et).”(Ğâfir/ Mü’min Sûresi: 55).

İbn-i
Kesir -Allah ona rahmet etsin- tefsirinde (c: 4, s: 86) şöyle
demiştir:

“Yani
sabahın ilk vakitleri ile gecenin ilk vakitlerinde…Fakat gündüz zikir
için en kıymetli vakit, sabah namazından sonraki zikirdir.

Nitekim
Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmuştur:

وسبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس وقبل الغروب[ سورة طه الآية:
١٣٠]

“(Ey Peygamber!)
Sen, onların (yalanlayanların) söylediklerine (yalan
sözlerine) sabret. Güneşin doğmasından önce (sabah
namazında) ve güneşin batmasından önce (ikindi
namazında) Rabbine hamdederek O’nu tesbih et. Gecenin bir
kısım saatleri (yatsı namazı) ile gündüzün
etrafında (öğle ve akşam namazlarında Rabbini) tesbih
et.Umulur ki (bu amellere karşılık mükâfat alırsın
da) râzı (hoşnut) olursun.” (Tâhâ Sûresi: 130).

Peygamber
-sallallahu aleyhi ve sellem- de bu konuda şöyle buyurmuştur:

مَنْ صَلَّى الْغَدَاةَ فِي جَمَاعَةٍ، ثُمَّ قَعَدَ يَذْكُرُ
اللهَ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ، ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ كَانَتْ لَهُ كَأَجْرِ
حَجَّةٍ وَعُمْرَةٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
تَامَّةٍ تَامَّةٍ تَامَّةٍ .

[ صحيح الجامع ]

“Kim, sabah namazını
kıldıktan sonra güneş doğuncayakadar (bulunduğu
yerde) oturur, (kerahet vakti çıkması için güneş bir
mızrak boyu yükseldikten) sonra da iki rekat namaz (kuşluk/duhâ
namazının başlangıcı olan işrak namazı) kılarsa,
(bu namazına karşılık olarak) ona hac ve umre
sevabı gibi sevap verilir.

Enes b.
Mâlik -Allah ondan râzı olsun- dedi ki:

Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:

“Bir
tam hac ve umre sevabı verilir. Bir tam hac ve umre sevabı verilir.
Bir tam hac ve umre sevabı verilir.”
(Sahîhu’l-Câmi'”; hadis no: 6222).

Bu
açıklamaya göre, bu konuda gelen bütün naslar aynı
konumdadır.

Örneğin
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in şu emri de böyledir:

مَنْ قَالَ حِينَ يُصْبِحُ وَحِينَ يُمْسِي: سُبْحَانَ اللهِ
وَبِحَمْدِهِ، مِائَةَ مَرَّةٍ، لَمْ يَأْتِ أَحَدٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
بِأَفْضَلَ مِـمَّـا جَاءَ بِهِ إِلَّا أَحَدٌ قَالَ مِثْلَ مَا قَالَ أَوْ زَادَ
عَلَيْهِ. [ رواه مسلم ]

“Kim,
sabahladığında ve akşamladığında yüz defa:
‘Subhânallahi ve bihamdihi’ (Allahım! Sana hamdederek
seni tüm noksanlıklardan tenzih ederim) derse,hiç kimse onun (bu
sözü yüz defa söyleyenin) getirmiş olduğundan daha
fazîletlisini getirmemiştir. Ancak onun gibi (yüz defa)
söyleyen veya ondan (yüz defadan) fazla söyleyen kimse bundan
müstesnadır.” (Müslim; hadis no: 2692).

Yine, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in şu emri
de böyledir:

اَللَّهُمَّ بِكَ أَصْبَحْنَا وَبِكَ أَمْسَيْنَا وَبِكَ
نَحْيَا وَبِكَ نَمُوتُ وَإِلَيْكَ النُّشُورُ. [ رواه أبو داود والنسائي وصححه الألباني]

“Allahım!
Senin yardımınla sabahlar ve yine senin yardımınla
akşamlarız.Senin yardımınla yaşar ve senin
yardımınla ölürüz. Ve dönüş, yalnızca
sanadır.”
(Ebu Dâvud; hadis no: 5068.
Nesâî; hadis no: 9836. Elbânî: “Hadis hasendir”, demiştir.)

Buna göre
uykudan uyandığın zaman, sabah vaktinde olduğundan
dolayı sabah zikirlerini söyleyebilirsin.

Muvaffakiyet,
Allah Teâlâ’dandır.

Not:

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-
şöyle buyurmuştur:

مَنْ نَامَ عَنْ حِزْبِهِ أَوْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ فَقَرَأَهُ
فِيمَا بَيْنَ صَلاةِ الْفَجْرِ وَصَلاةِ الظُّهْرِ كُتِبَ لَهُ كَأَنَّمَا
قَرَأَهُ مِنْ اللَّيْلِ. [ رواه مسلم ]

“Kim,
gece (zikir ve Kur’an okumak gibi) virdini
tamamlamaktan veya virdinden bir şeyi okuyamayıp uykuya kalır da
onu sabah namazı ile öğle namazı arasında okursa,
sanki onu gece okumuş gibi kendisine sevap yazılır.” (Müslim;
hadis no: 747).

İmam Nevevî şöyle demiştir:

“Bu,
zikirlere devâm etmenin müstehap olduğuna ve zikirleri okumayı
kaçırdığı zaman kaza edilebileceğine dellildir.”
(Sahîh-i Müslim Şerhi; c. 6, s: 27).

Avnu’l-Ma’bud’da (c: 4, s: 198) şöyle
gelmiştir:

“Bu hadis, gece için vird (zikir) edinmenin ve bu virdi uykuya kalma veya herhangi bir özür
sebebiyle kaçırdığı zaman onu kaza etmenin meşrû
olduğuna, bu virdi sabah namazı ile öğle namazı
arasında yapanın, sanki gece yapan gibi sevap kazanacağına
ve teheccüd namazını gece kaçıranın gündüz kaza
edebileceğine delâlet etmektedir.”

Yine de en iyisini Allah Teâlâ bilir.