İsa Mesih -aleyhisselâm-‘ın hayatı ve ölümü hakkında karmaşık gibi görünen âyetlere cevap

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Öncelikle dînin konusunda soru sormaya ve AllahTeâlâ’nın kitabı Kur’an-ı Kerim’in tefsiri hakkında bilgiliolmaya gayret etmenden dolayı sana teşekkür ederiz. Allah Teâlâ’dan,bize ve size faydalı ilim nasip etmesini dileriz.

Allah Teâlâ’nın:

وَالسَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُوَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيّاً[ سورة مريمالآية: ٣٣ ]

“Doğduğumgün, öleceğim gün ve (kıyâmet günü)tekrar diriltileceğim günde (Allah tarafından) bana güven verilmiştir.” ^[1]

Sözünü, İbn-i Cerîr et-Taberî -Allah ona rahmetetsin- şöyle tefsir etmiştir:

“Allah Teâlâ’nın:

وَالسَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُوَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيّاً[ سورة مريمالآية: ٣٣ ]

“Doğduğumgünde, dünyaya gelen çocuklara doğum sırasında şeytan veaskerlerinin dürtüleriyle onlara dokundukları şeylerden (şeytanın şerrinden) ^[2] ve öleceğim gündeölümündehşetinden Allah tarafından bana güven verilecektir. Kıyâmetgünü tekrar diriltileceğim günde de, görmeleriyle birlikteinsanların korku ve dehşete kapılacakları o günde benkorkudan emîn olacağım.” ^[3]

Kurtubî -Allah ona rahmet etsin- de şöyledemiştir:

وَالسَّلَامُ عَلَيَّ…

“Yani AllahTeâlâ’dan bana selâmet verilecektir.”

ez-Zeccâc şöyle demiştir:

“Allah Teâlâ bundanönceki âyette ‘Selâm’ lafzını, elif ve lâmsız zikretmiş,ama ikinci âyette elif ve lâm ile zikretmesi daha güzel olmuştur.”

… يَوْمَ وُلِدْتُ…

“Yani dünyada iken doğduğum gündeşeytanın vesvesesinden…”

… وَيَوْمَ أَمُوتُ …

“Yaniöldükten sonra kabre konulacağım günde…”

… وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيّاً

“Yaniâhirette tekrar diriltileceğim günde ….”

Çünkü İsa-aleyhiseelâm- için şu üç durum vardır:

Dünyada hayattadır,kabirde ölüdür ve âhirette yeniden diriltilecektir. O, bütün bu hallerindeemniyet ve güven içinde olacaktır.” ^[4]

Yukarıda zikredilen müfessirleringörüşlerinden anlaşılan, Allah Teâlâ’nın:

… وَيَوْمَ أَمُوتُ…

“…veöleceğim günde…”

Sözününanlamı; İsa -aleyhisselâm- ölmüştür anlamındadeğildir. Bunun anlamı; o ölürken -hadislerde sâbit olduğuüzere o yeryüzüne indikten ve Deccâl’i öldürdükten sonra- Allah Teâlâ’yaîmânsız ölmekten kurtulmuş olarak ölecektir. Bu, AllahTeâlâ’nın şu sözü gibidir:

… وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيّاً

“… (kıyâmet günü) tekrar diriltileceğimgünde…”

Yoksa bunun anlamı; okıyâmet günü tekrar diriltilmiş demekdeğildir.Dolayısıyla onun (İsa aleyhisselâm-‘ın)sözü; doğarken, ölürken ve yeniden diriltilirken hallerihakkındadır.Şüphesiz ki o ölecektir.Fakat yukarıdasoruda zikrettiğiniz âyetlerin de delâlet ettiği üzere o,öldürülmek veya çarmıha gerilmek sûretiyle ölmemiştir.Allah Teâlâ onu kendi katına yükseltmiştir.O, gökten yeryüzüneindikten ve Deccâl’i öldürdükten sonra ölecektir.

Allah Teâlâ’nın:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُعَلَيْهِمْ شَهِيداً [ سورة النساء الآية: ١٥9 ]

“(Âhir zamanda İsa’nın yeryüzüneinmesinden sonra) Ehl-i kitaptan, onun ölümünden önce herkes onaîmân edecek (Ehl-i kitaptan ona îmân etmeyen hiç kimse kalmayacak) veKıyâmet gününde de (İsa, kendisini yalanlayana veya tasdik edene)şâhitlik edecektir.” ^[5]

Sözüne gelince, ilim ehli;

… قَبْلَ مَوْتِهِ …

“…ölümündenönce…”

Buradaki zamirin (he’nin) kimedöndüğü konusunda iki görüşeayrılmıştır:

Birinci görüş:

Buradaki zamir, İsa -aleyhisselâm-‘adöner. Buna göre âyetin anlamı şöyledir: “O(İsa -aleyhisselâm-) ölmeden önce Ehl-i kitap’tan kendisine îmânetmeyen hiç kimse kalmayacaktır.”

Zirâ İsa -aleyhisselâm-gökten yeryüzüne indiğinde Deccâl’i öldürecek, haçı(istavroz’u) kıracak, domuzu öldürecek, cizyeyi kaldıracak veİslâm’dan başka bir dîni kabul etmeyecektir. Ehl-i kitap oölmeden önce ona îmân ettiklerinde onun hak olduğunu ve dahaönce ölmediğini öğreneceklerdir.Bu âyettesözkonusu olan şey; kıyâmet alâmetlerinden birisihakkındadır. O da İsa -aleyhisselâm-‘ın yeryüzüneinmesinden sonra olacak ve o ölmeden önce Ehl-i kitap kendisine îmânedecektir.

Nitekim Ebu Hureyre’den -Allahondan râzı olsun- rivâyet olunduğunagöre o şöyle demiştir:

“Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-şöyle buyurdu:

وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِلَيُوشِكَنَّ أَنْ يَنْزِلَ فِيكُمْ ابْنُ مَرْيَمَ حَكَمًا عَدْلًا، فَيَكْسِرَالصَّلِيبَ، وَيَقْتُلَ الْخِنْزِيرَ، وَيَضَعَ الْجِزْيَةَ، وَيَفِيضَ الْمَالُحَتَّى لَا يَقْبَلَهُ أَحَدٌ، حَتَّى تَكُونَ السَّجْدَةُ الْوَاحِدَةُ خَيْرًامِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا، ثُمَّ يَقُولُ أَبُو هُرَيْرَةَ: وَاقْرَءُوا إِنْشِئْتُمْ: وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَمَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا [ متفق عليه ]

“Nefsimelinde olan Allah’a yemin olsun ki, Meryem oğlu İsa’nın (İslâm şeriatını uygulamak üzere)adâletli bir hâkim (hükümdâr) ^[6] olarak (gökten) aranıza (bu ümmete) inmesi, haçıkırması ^[7] ,domuzu öldürmesi ^[8] ve cizyeyi kaldırması ^[9] pek yakındır. Mal öyle çoğalacak ^[10] ki zekâtı kabul edecek kimse olmayacaktır.Öyle ki (Allahiçin yapılan) bir secde, hem dünyadan, hem de dünyada bulunanlardandaha hayırlı olacaktır. ^[11]

Sonra Ebu Hureyre -Allahondan râzı olsun- şöyle der:

Dilerseniz Allah Teâlâ’nın şu âyetini okuyun:

“(Âhir zamanda İsa’nın yeryüzüneinmesinden sonra) Ehl-i kitaptan, onun ölümünden önce herkes onaîmân edecek (Ehl-i kitaptan ona îmân etmeyen hiç kimse kalmayacak) veKıyâmet gününde de (İsa, kendisini yalanlayana veya tasdik edene)şâhitlik edecektir. ^[12] ” ^[13]

İkinci görüş:

Buradaki zamir, Kitâbî’ye (Ehl-ikitab’tan olan kimseye) döner. Buna göre âyetin anlamışöyledir: “Ehl-i kitap’tan her kimse ölmeden önce O’na(İsa -aleyhisselâm-‘a), onun hak olduğuna ve onunölmediğine îmân edecektir.”

Bu ise, Kitâbî’nin ölmedenönce ölümle boğuşurken hakikatleri ve apaçık delillerigörürken olacak, ölürken de üzerinde bulunduğu dînin bâtılolduğunu anlayacaktır. Fakat o andaki îmânı kendisine hiç birfayda vermeyecektir.

Yukarıda zikredilen bu ikigörüşe göre bu âyette (Nisâ Sûresi: 159. âyette) İsa -aleyhisselâm-‘ınöldüğüne dâir bir delil veya bir işâret yoktur.Buradasözkonusu olan birinci görüşte geçen gelecekte meydana gelecekolan gaybî bir durum ile ilgilidir. O da İsa -aleyhisselâm-‘ınmutlaka ölecek olmasıdır. Fakat daha önce de geçtiğiüzere O’nun ölümü, gökten yeryüzüne indikten sonra olacaktır.

İkinci görüşe göreise, âyette geçen:

… قَبْلَ مَوْتِهِ …

“…ölümündenönce…”

Kasıt: “yani; Kitâbî,kendisinin ölümünden önce…” anlamındadır.

Taberî, İbn-i Kesir ve diğertefsir âlimleri, birinci görüşü tercih etmişlerdir.

Nitekim İbn-i Kesir -Allahona rahmet etsin- şöyledemiştir:

“AllahTeâlâ’nın:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُعَلَيْهِمْ شَهِيداً [ سورة النساء الآية: ١٥9 ]

“(Âhir zamanda İsa’nın yeryüzüneinmesinden sonra) Ehl-i kitaptan, onun ölümünden önce herkes onaîmân edecek (Ehl-i kitaptan ona îmân etmeyen hiç kimse kalmayacak) veKıyâmet gününde de (İsa, kendisini yalanlayana veya tasdik edene)şâhitlik edecektir.” ^[14]

İbn-i Cerir şöyledemiştir:

“Te’vil ehli (tefsirciler) buâyetin anlamı konusunda görüş ayrılığınadüşmüşlerdir:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ…

“Ehl-i kitaptan, onunyâni İsa -aleyhisselâm-‘ın ölümündenönce herkes ona îmân edecek…”

Bu da İsa -aleyhisselâm- göktenyeryüzüne indikten sonra Deccâl’i öldürmesiyle Ehl-i kitab’ın hepsiO’nu tasdik edeceklerdir.Ardından da bütün dînler bir tek dînolacaktır. O dîn de İbrahim -aleyhisselâm-‘ın hanîf dîni olanİslâm dînidir…”

İbn-i Abbas’tan -Allahondan râzı olsun- rivâyet olunduğunagöre o şöyle demiştir:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ…

“Ehl-i kitaptan, onunölümünden önce herkes ona îmân edecek…”

“Yâni Meryem oğlu İsa -aleyhisselâm-‘ınölümünden önce…”

Hasan Basri’den -Allah ona rahmetetsin- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ…

“Ehl-i kitaptan, onunölümünden önce herkes ona îmân edecek…”

Yâni İsa’nın ölümündenönce… Allah’a yemîn ederim ki O, Allah katında diridir(hayattadır). Fakat o yeryüzüne inince herkes ona îmân edecektir.”

İbn-i Cerir -Allah ona rahmetetsin- şöyle demiştir:

“Başkalarışöyle demişlerdir: Bundan kasıt; yani Ehl-i kitabtır.Bu,hakkı bâtıldan ayırt eden herkese yöneliktir.Çünküölmek üzere olan herkes, ruhu bedeninden çıkmadan önce kendidîninde bâtıl olan her şey hak olarak kendisine belli olacaktır.”

Ali b. Talha, İbn-i Abbas’tan -Allahondan râzı olsun- rivâyet ederek âyethakkında şöyle demiştir:

“Hiçbir yahudi, İsa’ya îmânetmeden ölmeyecektir…”

İbn-i Abbas -Allah ondan râzı olsun- şöyle demiştir:

“Boynu vurulmuş olsa daİsa’ya îmân etmeden ruhu bedeninden çıkmayacaktır…”

Yine İbn-i Abbas -Allahondan râzı olsun- şöyledemiştir:

“Bir yahudi, İsa’nın,Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şâhitlik etmedenölmeyecektir.”

İbn-i Cerir -Allah ona rahmetetsin- şöyle demiştir:

“Bu görüşler içerisindedoğruya en yakın ve uygun olanı; birinci görüştür. Ogörüş de şudur: İsa -aleyhisselâm-‘ınyeryüzüne inmesinden sonra, O ölmedenönce Ehl-i kitab’tan O’na îmân etmeyen hiç kimse kalmayacaktır.”

Hiç şüphe yok ki İbn-iCerir’in bu sözü, doğru olan görüştür. Çünküİsa’yı öldürdüklerini ve onu çarmıha gerdiklerini iddiâ edenyahudilerin ve onları bu konuda tasdik eden bilgisizhıristiyanların iddiâlarının bâtıl ve geçersizolduğu siyakındaki (bağlamındaki) âyetler belli olduktansonra Allah Teâlâ, gerçeğin, onların iddiâ ettikleri gibiolmadığını, aksine İsa’nın yerinebaşkasının ona benzetildiğini, dolayısıylaonların (yahudilerin) İsa’ya benzetilen kişiyiöldürdüklerini, fakat onların bunu bilmediklerini habervermiştir.Yine Allah Teâlâ, O’nu (İsa’yı) kendi katınayükselttiğini ve O’nun hayatta olduğunu haber vermiştir.Mütevâtir hadislerin de delâlet ettiği üzere İsa -aleyhisselâm-kıyâmet gününden önce yeryüzüne inecek, sapık Mesih’i (Deccâl’i)öldürecek, haçı kıracak, domuzu öldürecek, cizyeyikaldıracak yani İslâm’ın dışındaki hiçbir dîninmensubundan cizyeyi kabul etmeyecek, aksine İslâm ya da kılıçtanbaşka bir şeyi kabul etmeyecektir.Bu âyet-i kerime (Nisa Sûresi:159.âyet), o zaman (kıyâmet gününden önce) her dîne mensupolanların O’na (İsa’ya) îmân edeceğini ve O’nu tasdik etmektenhiç kimsenin geri kalmayacağını haber vermiştir.Bununiçindir ki Allah şöyle buyurmuştur:

وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِإِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ…

“Ehl-ikitaptan, onun ölümünden önce herkes ona îmân etmeyen kimsekalmayacaktır. Yani O’nunöldürüldüğünü ve çarmıha gerildiğini iddiâ eden yahudilerve onları bu konuda doğrulayan hıristiyanlardan, İsa-aleyhisselâm-‘ın ölümünden önce herkes O’na îmân edecektir…” ^[15]

… وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُعَلَيْهِمْ شَهِيداً

“… ve kıyâmet gününde de İsa, göğeyükseltilmeden önce ve yeryüzüne indikten sonraki onlarındavranışlarına şâhitlik edecektir.” ^[16]

Kıymetli kardeşim!

Dikkat edilmelidir ki, huccetinizinzayıf olmasından dolayı insanların hakkı kabuletmemesine sebep olmamanız için hıristiyanlarla tartışmayagirerken, bilgi ve delile sahip olmak gerekir.Aslındahıristiyanların gerçek ve doğru bir delilleri de yoktur. Fakatonlar, şüpheli şeyleri ortaya atarak gerçekleri sahte vebâtılı da hak göstermeye çalışırlar.

Allah Teâlâ bizi, doğru yoldansapan kimselerden korusun.

Allah Teâlâ en iyi bilendir.

الحاشية السفلية

الحاشية السفلية

^1	Meryem Sûresi: 33
^2	Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- birhadis-i şeriflerinde İsa -aleyhisselâm-‘ın ve annesi Meryem-aleyhasselâm-‘ın doğduklarında şeytanındokunmasından korunduklarını beyan ede­rek şöylebuyurmuştur: مَا مِنْ مَوْلُودٍ يُولَدُ إِلَّا وَالشَّيْطَانُ يَمَسُّهُحِينَ يُولَدُ فَيَسْتَهِلُّ صَارِخًا مِنْ مَسِّ الشَّيْطَانِ إِيَّاهُ إِلَّامَرْيَمَ وَابْنَهَا. [ رواه البخاري وأحمد]“Doğan hiçbir çocuk yoktur kiannesinden doğduğu anda şeytan ona do­kunmuşolmasın. Çocuk, şeytanın bu dokunmasındandolayı ilk defa ağlar. Ancak Meryem ve oğlu İsa bundanmüstesnadır.” (Buhârî; K.Tefsir el-Kur´an, Sûre; 3, bab: 2. Ahmed b. Hanbel; Müsned, c: 2, S: 275)
^3	Taberî Tefsiri; c: 8, s: 340
^4	Kurtubî Tefsiri; c: 11, s: 98
^5, ^14, ^15	Nisâ Sûresi: 159
^6	İsa -aleyhisselâm-, başka bir peygamberin değil de sadecePeygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-‘inşeriatınıinsanlararasında adâletli bir hâkim olarak uygulamak üzere yeryüzüne inecektir.
^7	Allah Teâlâ’nın dışında hiçbir şeye ibâdetedilmemesi ve yalnızca O’na secde edilmesi için haç cinsinden hiçbirşey bırakmayacak, hepsini kıracaktır.
^8	Yeryüzünde domuz etini yiyen hiç kimse kalmasın diye domuzuöldürerek onun etini haram kılacaktır.Kısacası,hıristiyanların dînini geçersiz kılacaktır.
^9	Bunun anlamı: İsa -aleyhisselâm-, hiç kimseden cizye kabuletmeyecektir. Kâfirlerden, İslâm’a girmelerinden başka bir şeykabul etmeyecektir. Kâfirlerden cizye vererek kurtulmak isteyenden eliniçekmemezlik etmeyecektir. Aksine ondan ya müslüman olmasını isteyecek,ya da onu öldürüleceğini söyleyecektir. İmam Ebu Süleymanel-Hattâbî ve başka âlimler böyle söylemişlerdir. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bununla cizyenin İsa -aleyhisselâm-‘ınyeryüzüne inmesine kadar devam edeceğini açıklamak istemiştir.Yoksa İsa -aleyhisselâm- cizyeyi ortadan kaldırmak içingelmeyecektir. Başka bir görüşe göre İsa-aleyhisselâm-, yeryüzünde kendisinden cizye alınmayan hiçbir kâfirbırakmayacaktır. Ama doğru olan yukarıda zikredilen birincigörüştür.
^10	Malın çoğalmasının sebebi; İsa-aleyhisselâm-‘ın yeryüzünde adâletle hükmedip zulmü ortadankaldırmasından dolayı gökten bereketler inecek, iyiliklerpeşpeşe gelecek, toprak, içerisindeki bütün zenginliklerinidışarıya çıkaracak ve insanların, kıyâmetinyakın olduğunu bildiklerinden dolayı mala sahip olma heves verağbetleri azalacaktır.
^11	Yani insanlar, ibâdet ederek Allah Teâlâ’yayakınlaşmaya çalışacaklar ve dünya malına itibaretmeyeceklerdir.
^12	Nisâ Sûresi: 15
^13	Buhârî; hadis no: 3192. Müslim; hadis no: 220
^16	İbn-i Kesrî Tefsiri; c: 1, s: 762