Benim babam, askerlikten muaf tutulmam için annemin bilgisi ve hazır bulunmasıyla annemden boşandığına dâir bir belge (boşanma belgesi) çıkardı. Her ikisi de bu belgeyi imzaladılar. Fakat babam talak lafzını telaffuz etmedi, talak lafzını da belgeye kendisi yazmadı. Evlendirme ve boşama memuru, boşanma belgesini düzenlemeden önce, dînen değil de maslahat gereği bu talakın sadece kâğıt üzerinde olacağını ikisine de bildirdi.
1. Babamın yaptığı bu davranışın hükmü nedir?
2. Bu davranış talak sayılır mı?
Bilindiği üzere babam, bu olaydan önce de annemi iki defa boşamıştı.(Soruda geçen) bu üçüncü boşamada annem hayızdan temizlenmiş, babam kendisiyle cinsel ilişkiye girmemiş, fakat babam, bu boşanma belgesini çıkardıktan bir süre sonra annemle cinsel ilişkiye girmişti.
– Babamın dînen sorumluluktan kurtulması için anneme karşı yapması gereken haklar nelerdir?
– Talak vuku bulmamışsa, babam, annemin mirastaki hakkını nasıl garanti etmelidir? Çünkü annem, kanun nazarında boşanmış sayılmaktadır. Bilindiği üzere annem, bizimle beraber aynı evde ikâmet etmekte, babam, kendisine nafakasını ve kendisine gerekli olan şeyleri vermektedir. Babam ise, şu an başka bir kadınla evli olup başka bir evde ikâmet etmekte, bize ve işlerimize bakmak için de çoğu zaman evimize gelmektedir.
Şimdi babam dînen sorumluluktan kurtulmak için bu konudaki dînî hükmü öğrenmek istiyor.Ric’at (eşini geri alma) belgesi olmadan babam annemi geri alabilir (nikahlayabilir) mi?
Talakı (boşamayı) istemediği halde boşanma belgesi çıkarmak
Soru: 72860
Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.
Hamd, yalnızca Allah’adır.
Birincisi:
Âlimlerincumhuruna göre bir erkek, niyet etmeksizin bir kâğıt üzerinetalak yazarsa, talak vuku bulmaz. Çünkü yazı ihtimallidir.
İbn-iKudâme -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
“Talak,şu iki yerin dışında talak lafzındanbaşkasıyla vuku bulmaz:
Birincisi:Konuşamayan kimse.
Tıpkıdilsiz kimse gibi. Bu kimse, eşini boşamak istediğindeişâretle onu boşarsa, eşi kendisinden boşanmışolur. Mâlik, Şâfiî ve Hanefîler bu görüştedirler. Onlardanbaşkalarının buna muhalefet ettiklerini bilmiyoruz.
İkincisi:Talakı (bir kâğıt üzerine) yazar da talakı niyet ederse,eşi kendisinden boşanmış olur. Bu, Şa’bî, Nehaî,Zührî, Hakem, Ebu Hanife ve Mâlik’in görüşüdür. Şâfiî de bugörüştedir.
Eğer talakıniyet etmeksizin yazarsa, yukarıda zikrettiğimiz sebepten dolayıbazı âlimler talakın vuku bulacağınısöylemişlerdir. Şa’bî, Nehaî, Zührî ve Hakem bugörüştedirler.
İkincigörüş: Niyet etmeksizin talak vuku bulmaz. Bu, Ebu Hanife, Mâlik veŞâfiî’nin görüşüdür.Çünkü yazı ihtimallidir. Yazankimse, niyet etmeksizin, yazı ile kalemin nasıl yazıyazdığını denemek istemiş olabilir veya hattınıgüzelleştirmek istemiş olabilir veyahut da hanımınıkorkutmayı kast etmiş olabilir.” (“el-Muğnî”; c:7, s: 373)
Bunagöre babanız talak lafzını telaffuz etmemiş, bunukendisi de yazmamış, aksine başkası yazmış ve buolay, talakı niyet etmeksizin vuku bulmuş olduğu için talak vukubulmaz.
İkincisi:
Babanızınyapmış olduğu bu davranışın pek çokzararları vardır.Bunlardan birisi miras meselesidir.Eğer mirasdevlet tarafından taksim ediliyorsa, bu durumda babanızla annenizarasında verâset durumu olmaz (anneniz, babanızdan miras alamaz).Eğer miras devlet tarafından taksim edilmiyorsa, bu takdirde bununçözümü; insanlar arasında yaygın bir hâle geldiği üzere, babanızıniki âdil şâhidi getirip kendisiyle anneniz arasındaki evlilikbağının devam ettiğini söylemesidir.Eğerikisinden birisi vefat ederse, diğeri mirastan pay alır.
Yine buzararlardan birisi de şudur: Şayet Allah Teâlâ,babanıza annenizden bir çocuk verirse (annenizden bir çocuğu olursa),onu nüfusuna kaydedemez. Bunun yanında babanızın budavranışında (boşanma belgesi çıkarmasında) yalanve sahtekârlık vardır.
Üçüncüsü:
Hakkındasoru sorulan talak, -yukarıda da geçtiği üzere- vuku bulmaz veric’ata da gerek yoktur.
Allah Teâlâ en iyi bilendir.
Kaynak:
İslam Soru-Cevap Sitesi
e-posta hizmetine katılım
Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız
İslam Soru & Cevap Uygulaması
İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği
