Talakı (boşamayı) istemediği halde boşanma belgesi çıkarmak
Soru: 72860
Benim babam, askerlikten muaf tutulmam için annemin bilgisi ve hazır bulunmasıyla annemden boşandığına dâir bir belge (boşanma belgesi) çıkardı. Her ikisi de bu belgeyi imzaladılar. Fakat babam talak lafzını telaffuz etmedi, talak lafzını da belgeye kendisi yazmadı. Evlendirme ve boşama memuru, boşanma belgesini düzenlemeden önce, dînen değil de maslahat gereği bu talakın sadece kâğıt üzerinde olacağını ikisine de bildirdi.
1. Babamın yaptığı bu davranışın hükmü nedir?
2. Bu davranış talak sayılır mı?
Bilindiği üzere babam, bu olaydan önce de annemi iki defa boşamıştı.(Soruda geçen) bu üçüncü boşamada annem hayızdan temizlenmiş, babam kendisiyle cinsel ilişkiye girmemiş, fakat babam, bu boşanma belgesini çıkardıktan bir süre sonra annemle cinsel ilişkiye girmişti.
– Babamın dînen sorumluluktan kurtulması için anneme karşı yapması gereken haklar nelerdir?
– Talak vuku bulmamışsa, babam, annemin mirastaki hakkını nasıl garanti etmelidir? Çünkü annem, kanun nazarında boşanmış sayılmaktadır. Bilindiği üzere annem, bizimle beraber aynı evde ikâmet etmekte, babam, kendisine nafakasını ve kendisine gerekli olan şeyleri vermektedir. Babam ise, şu an başka bir kadınla evli olup başka bir evde ikâmet etmekte, bize ve işlerimize bakmak için de çoğu zaman evimize gelmektedir.
Şimdi babam dînen sorumluluktan kurtulmak için bu konudaki dînî hükmü öğrenmek istiyor.Ric’at (eşini geri alma) belgesi olmadan babam annemi geri alabilir (nikahlayabilir) mi?
Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.
Hamd, yalnızca Allah’adır.
Birincisi:
Âlimlerin
cumhuruna göre bir erkek, niyet etmeksizin bir kâğıt üzerine
talak yazarsa, talak vuku bulmaz. Çünkü yazı ihtimallidir.
İbn-i
Kudâme -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
“Talak,
şu iki yerin dışında talak lafzından
başkasıyla vuku bulmaz:
Birincisi:
Konuşamayan kimse.
Tıpkı
dilsiz kimse gibi. Bu kimse, eşini boşamak istediğinde
işâretle onu boşarsa, eşi kendisinden boşanmış
olur. Mâlik, Şâfiî ve Hanefîler bu görüştedirler. Onlardan
başkalarının buna muhalefet ettiklerini bilmiyoruz.
İkincisi:
Talakı (bir kâğıt üzerine) yazar da talakı niyet ederse,
eşi kendisinden boşanmış olur. Bu, Şa’bî, Nehaî,
Zührî, Hakem, Ebu Hanife ve Mâlik’in görüşüdür. Şâfiî de bu
görüştedir.
Eğer talakı
niyet etmeksizin yazarsa, yukarıda zikrettiğimiz sebepten dolayı
bazı âlimler talakın vuku bulacağını
söylemişlerdir. Şa’bî, Nehaî, Zührî ve Hakem bu
görüştedirler.
İkinci
görüş: Niyet etmeksizin talak vuku bulmaz. Bu, Ebu Hanife, Mâlik ve
Şâfiî’nin görüşüdür.Çünkü yazı ihtimallidir. Yazan
kimse, niyet etmeksizin, yazı ile kalemin nasıl yazı
yazdığını denemek istemiş olabilir veya hattını
güzelleştirmek istemiş olabilir veyahut da hanımını
korkutmayı kast etmiş olabilir.” (“el-Muğnî”; c:
7, s: 373)
Buna
göre babanız talak lafzını telaffuz etmemiş, bunu
kendisi de yazmamış, aksine başkası yazmış ve bu
olay, talakı niyet etmeksizin vuku bulmuş olduğu için talak vuku
bulmaz.
İkincisi:
Babanızın
yapmış olduğu bu davranışın pek çok
zararları vardır.Bunlardan birisi miras meselesidir.Eğer miras
devlet tarafından taksim ediliyorsa, bu durumda babanızla anneniz
arasında verâset durumu olmaz (anneniz, babanızdan miras alamaz).
Eğer miras devlet tarafından taksim edilmiyorsa, bu takdirde bunun
çözümü; insanlar arasında yaygın bir hâle geldiği üzere, babanızın
iki âdil şâhidi getirip kendisiyle anneniz arasındaki evlilik
bağının devam ettiğini söylemesidir.Eğer
ikisinden birisi vefat ederse, diğeri mirastan pay alır.
Yine bu
zararlardan birisi de şudur: Şayet Allah Teâlâ,
babanıza annenizden bir çocuk verirse (annenizden bir çocuğu olursa),
onu nüfusuna kaydedemez. Bunun yanında babanızın bu
davranışında (boşanma belgesi çıkarmasında) yalan
ve sahtekârlık vardır.
Üçüncüsü:
Hakkında
soru sorulan talak, -yukarıda da geçtiği üzere- vuku bulmaz ve
ric’ata da gerek yoktur.
Allah Teâlâ en iyi bilendir.
Kaynak:
İslam Soru-Cevap Sitesi
e-posta hizmetine katılım
Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız
İslam Soru & Cevap Uygulaması
İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği
