ZİNA EDEN KADININ EVDE HAPSEDİLMESİ ÂYETİNİN NESHİ

Hamd,yalnızca Allah’adır.

Nisâ sûesindeAllah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

))وَاللاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَمِنْ نِسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّأَرْبَعَةً مِنْكُمْفَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّىيَتَوَفَّاهُنَّالْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلا ^[1]وَاللَّذَانِيَأْتِيَانِهَا مِنْكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَاوَأَصْلَحَافَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللهَ كَانَ تَوَّابًا رَحِيماً )) )[سورة النساء الآية: 16]

“Sizden fuhuş (zina) yapanların her ikisinede eziyet edip onları kınayın. Eğer onlar tövbe edip,ıslah olularsa, onlara (eziyetetmekten ve onları kınamaktan) vazgeçin. Çünkü Allah,tövbeleri çok kabul edendir, çok merhamet edendir.” (Nisa Sûresi:16)

Bu âyetin tefsiri hakkında İbn-i Kesir (-llahOna rahmet etsin- şöyle demiştir:

“Allah Teâlâ’nın:“Sizden zinayapanların her ikisine de eziyet edin”sözü, “zina eyleminde bulunan (kadın-erkek) her ikitarafın da eziyete tabi tutulması anlamına gelir.

İbn-i Abbas ve Saîd b. Cübeyr ve diğerleri -Allah onlardanrazı olsun- de şöyle demişlerdir:

“…yani, kınama, yerme veayakkabı ile dövme şeklinde; Allah, celd (değnek iledövme) ve recm cezasını ile bu hükmü değiştirinceyekadar, uygulama böyleydi.”

İkrime, Ata, Hasan el-Basrî ve Abdullah ibn Kesîr’ de: “(Bu ayet) zina eden erkek ve kadın hakkındainmiştir… (eğer tövbe edip, ıslah olurlarsa) ifadesi,yapmakta oldukları kötü fiilden vazgeçmeleri ve iyi işleryapmaları halinde, onlara eziyet etmekten, vazgeçin,yani onlara karşı kötüsöz söylemekten geri durun, çünkü günahından tövbe eden,sanki günah işlememiş gibidir” manasına gelirdemişlerdir.

“…Muhakkak ki Allah, tövbeleri çok kabul edendir,çok merhamet edendir.”

Buhârî ve Müslim’de ifade edildiği üzere; “Sizdenbirinizin câriyesi zina ettiğinde, ona haddini (değnek cezası)uygulasın ve onu azarlamasın”.

Yani, onun için keffaret olan bu had cezasındansonra, işlediği (suçtan dolayı) onu kınamasın, buyrulmaktadır.

الحاشية السفلية

الحاشية السفلية

^1

[سورة النساء الآية:15] “Kadınlarınızdanfuhuş (zina) yapanlara karşı içinizden dörtşahit getirin. Eğer onlar şahitlik ederlerse, okadınları ölüm alıp götürünceye veya Allah onlar hakkındabir yol açıncaya kadar kendilerini evlerde tutun (dışarıçıkarmayın).” (Nisâ Sûresi; 15). İbn-iKesîr bu âyetin tefsiri ile ilgili olarakşöyle demiştir: “İslâm’ınbaşlangıç döneminde, bir kadının zinayaptığı adil bir delil ile ortaya çıkar(ılır)sa,evde hapsedilir, ölünceye kadar da oradan çık(arıl)mazdı. Busebeple şöyle denmiştir: “Kadınlarınızdanfuhuş yapanlar” yani zina edenler, sizin içinizden dört kişi şahitgösterin. Eğer, gösterebilirseniz, onlara ölümulaşıncaya veya Allah onlarla ilgili bir yol gösterinceye kadar(onları) evlerde hapsedin. (Âyet-i kerime’de) Allah, “yol”u nesheden(önceki hükmü ortadan kaldıran) olarak zikretmiştir.” İbn-i Abbas -Allah ondan râzı olsun- şöyle demiştir: “Hüküm buşekildeydi, ta ki Allah Nur sûresini indirdi ve (bu hükmü) sopa veya recmile değiştirdi. İkrime, Saîd ibn Cübeyr, Hasan (el-Basri), Ata el-Horasani, EbuSalih, Katade, Zeyd b. Eslem ve ed-Dahhak’dan rivayet edildiğine görebu âyet neshedilmiştir. Bu, hakkında ittifak edilmiş birhusustur. İmam Ahmed şöyle demiştir: Bize Muhammed b. Cafer haber verdi, O da Saîd’den, O da (sırayla) Katade, Hasan-ı Basri,Hitan b. Abdullah er-Rakkaşi, Ubade b. es-Sâmit’ten rivayet ettiğinegöre, dedi ki: Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- kendisine vahiygeldiğinde, (vahyin) ağırlığı halinden belli olurve yüzü değişirdi. Bir gün kendisine vahiy gelmişti, (vahyin)ağırlığından kurtulunca dedi ki: “(Zinacezasının hükmünü) benden alınız! (dinleyiniz), Allah onlariçin (çıkış) yolu gösterdi. Evlinin evli olan ile zinacezası evli ile; bekârın bekâr ile olan zinasını, bekâr iledir(hükmünde değerlendirilir).Evli (kadının zina cezası) yüzsopa ve taşlanarak recmedilmek; bekâr (kızın zina cezası)yüz sopa ve bir sene sürgün (uzaklaştırma)dür.” (Bu hadisi Müslim ve Sünen sahipleri Katade kanalıyla, Hasan-ıBasri’den, o da Hittan’dan,o da Ubadeb. es-Sâmit’ten, o da Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-’den rivayetetmiştir ve lafzı şöyledir: “(Zina cezasının hükmünü) bendenalınız, benden alınız! Allah onlar için(çıkış) yolu gösterdi. Bekâr, bekâr ile; yüz sopa ve biryıl sürgün; evli, evli ile yüz sopa ve recm’dir.”(Tirmizî: bu hadishasen, sahihdir, demiştir.) Bu âyetintefsiri ile ilgili olarak, Kurtubî şöyle demiştir: “Buzinakârlar hakkındaki ilk cezalardır. Bu (uygulama), islâmın ilkyıllarındaydı.” İbn-i Abbas ve Hasan-ı Basrî (de) aynışekilde söylemişlerdir. İbn-iZeyd’de (şöyle bir) ilavede bulunmuştur: Böylelerineceza olarak, meşru olmayan bir (yola saptıkları için) ölünceyekadar evlenmeleri yasaklanmıştır. Ancak buhükmün şöyle bir açılımı vardır, o da: Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in Ubade ibn es-Sâmithadisindeki sözü: “Bendenalınız, benden alınız! Allah onlar için(çıkış) yolu gösterdi; bekâr, bekâr ile; yüz sopa ve biryıl sürgün; evli, evli ile yüz sopa ve recm’dir.” Bazı âlimler şöyle demişlerdir: “Celd (değnek) ile birlikte, eza (etme) ve kınamahükümleri de bâkidir,çünkü (bu iki husus) birbirleriyle çelişmez; bilakis birbirinintamamlayıcısıdır. Hapis (konusu) ise, icma’ ile mensuh(hükümsüz)dur. En doğrusunu Allah bilir.” (Bu konudaki hükmün) tam olarak anlaşılabilmesi için, Nisâ Sûresindeki,(bu âyetin) bir sonraki âyetin tefsirinin de bilinmesinde fayda vardır: ٍٍ