Ben, Akika kurbanının etinin dağıtım işinin nasıl tamamlanması gerektiğini öğrenmek istiyorum. Akika kurbanının eti, üç kısma mı ayrılıp dağıtılmalı, yoksa âile fertleri etin hepsini kendileri yiyebilirler mi?
Akika kurbanının etinin dağıtımı
Soru: 8423
Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.
Hamd,yalnızca Allah’adır.
Bazı âlimlerbu konuda şöyle demişlerdir:
“Akikakurbanının, Kurban bayramında kesilen kurban gibi birtakımhükümleri vardır.”
Akikakurbanının taksimi (dağıtımı) konusunda Kurbanbayramında kesilen kurbanın taksimi gibi olduğugörüşüne varmışlar, Kurban bayramında kesilen koyunveya keçide aranan şartları, Akika kurbanında kesilecek koyunveya keçide de bulunması gereken şartlar olduğunubelirtmişler ve şöyle demişlerdir:
“Akikakurbanının körlük, topallık, açık hastalık veşiddetli zayıflık gibi kusurlardan uzak olmasıgerekir.”
İbn-iKudâme -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
“Akikakurbanının etinin, yemek, hediye etmek ve sadaka vermek yönündenKurban bayramında kesilen kurban ile aynıdır.”
İmamŞâfiî -Allah ona rahmet etsin- böyle demiştir.
İbn-iSîrîn -Allah ona rahmet etsin- şöyle demiştir:
“Akikakurbanının etini dilediğin şekilde kullan.”
İbn-iCureyc -Allah ona rahmet etsin- şöyle demiştir:
“Akikakurbanının eti, su ve tuz ile kaynatılarak pişirilir,komşulara ve arkadaşa hediye edilir.Fakat onun etinden hiçbirşey sadaka olarak verilmez.İmam Ahmed’e -Allah ona rahmet etsin-Akika kurbanı hakkında sorulduğunda İbn-i Sîrîn’insöylediğinin aynısını söylemiştir.Bu daİmam Ahmed’in bu görüşte olduğuna delâlet etmektedir.Yineİmam Ahmed’e: Akika kurbanını kesen kimse onun etinden yiyebilirmi? Diye sorulduğunda o şöyle demiştir:
– Ben,Akika kurbanının etinin hepsini yiyebillir de demedim, onun etindenbir şeyi sadaka olarak verebilir de demedim.”
Akikakurbanının, Kurban bayramında kesilen kurbana kıyasedilmesi; Akika kurbanının farz veya vâcip olmayıp sadecemeşrû bir kurban olmasından dolayı Kurban bayramındakesilen kurbana benzetilmiştir.Ayrıca Akika kurbanı,vasıfları, yaşı, miktarı ve şartlarıbakımından Kurban bayramında kesilen kurbana benzediği içinetinin dağıtımı konusunda da ona benzemiştir.”(el-Muğnî; c: 9, s: 366)
İmamŞevkânî -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:
“Kurbanbayramında kesilen kurbanda aranan şartlar,Akika kurbanında daaranır mı?
Şâfiîmezhebinin bu konuda iki görüşü vardır.İki koyun veya keçilafzının umumi oluşu, Akika kurbanında şartaranmadığına delâlet eder. Doğru olan da budur.”(Neylu’l-Evtâr; c: 5, s: 231)
Akikakurbanı ile Kurban bayramında kesilen kurban arasındabirtakım farkların zikredilmesi, Akika kurbanının herşeyde onun gibi olmadığına delâlet etmektedir.
Akikakurbanının etinin taksimi konusunda Rasûlullah -sallallahu aleyhi vesellem-‘in sünnetinde belirli bir yol yoktur.
Akikakurbanından kasıt; akıtılan kan ile yeni doğan çocuknimetine şükrün bir karşılığı olarak AllahTeâlâ’nın rızâsına yakınlaşmaya çalışmak, yenidoğan çocuğu şeytanın esâretinden kurtarmak ve onuşeytandan uzaklaştırmaktır.
Nitekimşu hadis buna delâlet etmiştir:
كُلُّ غُلَامٍ مُرْتَهَنٌ بِعَقِيقَتِهِ، تُذْبَحُ عَنْهُ يَوْمَ سَابِعِهِ،وَيُسَمَّى فِيهِ، وَيُـحْلَقُرَأْسُهُ. [ رواه الترمذي والنسائي وأبو داود وصححه الألباني في إرواءالغليل ]
“Yenidoğan her çocuk, akikası karşılığında rehindir(Akikası kesilmeden ölürse,kıyâmet günü anne ve babasına şefaat etmekten men edilir).Akikası doğumunun yedinci gününde kesilir, o günde isim verilir vebaşı tıraş edilir.” (Tirmizî; hadis no: 1522. EbuDâvud; hadis no: 2838. İbn-i Mâce; hadis no: 3164. Elbânî,”İrvâu’l-Ğalîl’; c: 4, s: 385’te hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.)
Akika kurbanınınetinin hükmüne gelince, onu istediğiniz şekilde kullanabilirsiniz.Dilerseniz siz ve âile fertleriniz yiyebilirsiniz veya etinin hepsini sadakaolarak verebilirsiniz veyahut da bir kısmını kendiniz yiyebilirve diğer kısmını da sadaka olarak verebilirsiniz.
Bu, İbn-i Sîrîn’in -Allah onarahmet etsin- görüşü olupİmam Ahmed de -Allah ona rahmet etsin- bu görüşevarmıştır.
Allah Teâlâen iyi bilendir.
Kaynak:
Şeyh Muhammed Salih El Muneccid