İndir
0 / 0
1426727/01/2008

Müslüman halife nasıl işbaşına getirilir?

Soru: 111836

İslam Devleti kendisini nasıl düzenliyordu? İlk Dönemde yönetim nasıldı?

Allah'a hamdolsun ve peygamberine ve ailesine salat ve selam olsun.

Bütün övgüler
Allah’adır

Müslüman yönetici
devlette ki büyük makamlara kalifiye olanları tayin etmelidir. Ve yine
kendisi, ilim ehlinden ve değişik ilimlerden uzmanlara
danışacağı için bir meclis edinmelidir. Tabi bunu genel ve
mevki sahibi kimselerden seçmemelidir. Çünkü herkes kendi
yakınına veya kendi partisinden olan fertlere yâda kim daha çok
öderse onu seçmeye yeltenecektir.

Şeyh Salih bin Salih
el-Fevzan-hafazahu Allah- şunu belirtti:

Velayet genel velayetsiz
olanıdır: kuşkusuz buraya tayin etmek veliyul-emrin
yetkisindedir. Kendisi için yeterli ve emin kişiler seçmeli ve
atamalıdır. Ayette ise: “ şüphesiz Allah, size emanetleri ona
ehil olanlara vermenizi emrediyor. Eğer insanlar arasında hüküm
vercekseniz adaletle karar verin..” bu hitap devlet yöneticilerinedir.
Emanetler ise devlette ki makamlar, görevler ve valiliklerdir. Allah bu
durumu veliyul-emrin hakkına emanet etmiştir. Onu eda etmek ise: o
görevi üstlenecek kalifiye ve emin birini seçmektir. Peygamber –sallallahu
aleyhi ve selem- ve halifeleri, onlardan sonra gelen Müslümanların
işlerine idareci olanlar görevler için ona layık olanı
seçiyorlardı ve bunu meşru bir ortamda
gerçekleştiriyorlardı.

Devletler nezdinde bugün
bilinen seçimlere gelince: İslam sisteminden değildir. Onda
anarşi, şahsi istekler, tamahkârlıklar ve çıkarlar
vardır. Fitneler bunun için çıkmakta ve kanlar dökülmektedir.
Bununla kast edilen tamamlanmaz. Bilakis arttırmalara,
alış-verişe, yalan propagandalara sebeb olan ortamlardır.”
Bitti.

el-Cezire Gazetesi, 11358.
sayısı

İmam veya halife
İslami devlet işlerini şu üç yöntemle yönetirdi:

Birinci yöntem: Ehlul-hal vel-aqd’den
seçilmek ve seçmek örneği: Ebu Bekir es-Sıddık’ın(r.a.)
halifeliği bu biçimde sabit oldu. Hilafeti ehlul-hall vel-aqd’in
seçiminden sonra seçildiği kesinleşti. Ashab ona biat etmeye icma ile
karar verdiler ve hepsi ona(r.a.) biat ettiler. Onu halifeliğe razı
ettiler.

Aynı durum Osman bin
Affan’ın(r.a.) hilafeti için Ömer bin el-Hattab(r.a.) halifenin
yönetime getirilmesi için altı büyük sahabeden oluşan şura
ile gerçekleştirdiği sabittir. Abdurrahman bin Avf(r.a.) muhacirler
ve Ensar ile müşavere etti. İnsanların hepsinin Osman’a(r.a.)
yönelik olduğunu gördüğünde: Önce kendisi ona(r.a.)
biat etti. Sonra diğer altı kişi biat ettiler. Bundan sonra da
muhacirler ve Ensar ona(r.a.) biat ettiler. Onun(r.a.) halifeliği
ehlul-hall vel-aqd’in seçimi ve seçimle sabitleşti.

Aynı şekilde Ali
bin Ebi Talib’in(r.a.) ehlul-hal vel-aqd’in seçmesi ve seçimle hilafeti
sabitleşti.

İkinci yöntem: Önceki halifenin
yönetme yetkisini belirlediği halifeye verilmesidir. Bu durum da
halifenin kendisinden sonra kimin halife olacağını belirlemesine
bağlıdır. Örneği ise Ömer bin
el-Hattab’ın(r.a.)halifeliği
verilebilir. Çünkü onun halife olması Hz. Ebu Bekir’in (r.a.)onun halife olmasını istemesiyle
gerçekleşti.

Üçüncü yöntem: güç ve galip gelmekle
gerçekleşir. Eğer halife kılıcı ve otoritesiyle
insanlara galip gelir ve onları karşı gelmekten vazgeçirirse ona
itaat etmek ve onun emirlerini dinlemek farz olur. Müslümanların
imamı olur. Örnekleri: bazı Emevi halifeleri ve bazı Abbasi
halifeleridir.Ondan sonra gelenlerdir.
Ancak bu durum şeriata ters bir yöntemdir. Çünkü o zorla ve
güçle alınmıştır. Ancak ümmetini yöneten bir
idarecinin bulunması üzerine bina olunan maslahatların
büyüklüğü, ülkede güvenliği alma üzerine bina olunan fesadın
büyüklüğü göz önüne alınırsa zorla ve
kılıçla işbaşına gelene ve Allah’ın
şeriatını uygularsa ona itaat ve sözünü yerine getirmek
şarttır.

Şeyh Muhammed bin Salih el-Useymin- rahimehu Allah- şunu
belirtti:

Eğer bir adam
çıkar ve yönetimi ele geçirirse: insanların ona boyun
eğmesi farzdır. Onlar razı olmadığı halde güçle
gelse bile bu değişmez. Çünkü o yönetimi ele
geçirmiştir.

Bunun şu yönüne
bakılır: eğer bu yönetime gelen ile çekişmeye
gidilirse: bundan büyük bir kötülük ortaya çıkar. İşte bu
durum Emevi devleti için söylenebilir. Onlardan bazıları zorla ve
güçle yönetime geldi. Halife adına çağrılan bir halife
oldu. Allah’ın emrini yerine getirmek için ona itaat edilir.” Bitti.

Sefariniye Akidesi
Şerhi, 688.sayfası

Bu konuda geniş bilgi
ve devletin nasıl çalışacağını, değişik
işlerini nasıl dağıtacağını bilmek için Şafii
olan Ebul-Hasen el-Maverdi’nin “el-Ahkamus-Sultaniye” ve Hanbelili olan Ebu
Ya’la el-Ferra’nın “el-Ahkamus-Sultaniye” ve el-Kettani’nin
“et-Teratibul-İdariye” adlı kitaplarında faydalı ve fazla
bilgi bulabilirsin.

Allah her şeyi en iyi
bilendir.

Kaynak

İslam Soru-Cevap Sitesi

at email

e-posta hizmetine katılım

Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız

phone

İslam Soru & Cevap Uygulaması

İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği

download iosdownload android
at email

e-posta hizmetine katılım

Yeni bilgiler ve güncellemelerden haberdar olmak için e-posta hizmetimize katılmanızdan dolayı memnuniyet duyarız

phone

İslam Soru & Cevap Uygulaması

İçeriğe daha hızlı erişim ve internet olmadan gezinme yeteneği

download iosdownload android