Ölmüş kimselerin veya Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in adına kurban kesmek

Cevap:

Hamd,yalnızca Allah’adır.

Birincisi:

Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem-‘e kurban hediye etmek veya onun adınakesmek, meşrû değildir.Çünkü Nebi -sallallahu aleyhi vesellem-‘e sevgi ve muhabbet konusunda kemâle eren ve hayırlıamellerde herkesten daha gayretli olan sahâbenin -Allah onlardan râzıolsun- hiçbirisinden böyle bir davranış rivâyet edilmemiştir.Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- de ümmetini, ezândan sonra kendisine salâttabulunmaya, onun için fazîleti ve vesileyi istemeye yönelttiği gibi,böyle bir davranışa yöneltmemiştir.Şayet budavranış, iyilik olsaydı, o, ümmetini bunu yapmaya teşvikederdi. Çünkü ümmetinin yapmakta olduğu her iyiliğinsevabına, Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- de nâil olur. Çünkü oiyiliğe delâlet eden, ona yönelten ve çağıran, Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem-‘in tâ kendisidir. Dolayısıyla iyiliktebulunan kimsenin, yaptığı iyiliğin sevabını, Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem-‘e hediye etmesinin kendisine hiçbir faydasıyoktur. Aksine iyiliği yapan kimse, yaptığı iyiliğinsevabını kendisine fayda vermeden çıkarıpbaşkasına vermiş olur.

Nitekim (52772) nolu sorununcevabında bu konunun detaylı açıklaması geçmişti.

İkincisi:

Ölmüşkimselerin yerine kurban kesmek, üç şekilde vukû bulmaktadır:

1. Birkimsenin, kendisi, hayatta olan ve ölmüş âile halkı adınakurban kesmesidir. Âile halkı ile, hem hayatta olanları, hem deölmüş olanları niyet eder. Bu davranış, câizdir.

Bunundelili:

Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem- hem kendisi adına, hem de âile halkıadına kurban keserdi. Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in âilehalkından, Hatice -Allah ondan râzı olsun- gibi, daha önceölmüş olanları da vardı.

2. Birkimsenin, ölmüş kimselerin vasiyetleri gereği ve vasiyetleriniyerine getirmek için onların adına kurban kesmesidir. Bu vasiyetinyerine getirilmesi gerekir. Ancak bunu yerine getirmeye gücü yetmezse, bundan müstesnâdır.

Bunundelili:

AllahTeâlâ’nın vasiyeti değiştirme konusundaki şu emridir:

فَمَنبَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَيُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ [ سورة البقرة الآية: 181 ]

“Kim de onu (ölünün vasiyetini ölmeden önce) işittikten sonradeğiştirirse; onun günahı değiştirenlerindir.Şüphesizki Allah (vasiyetinizi ve sözlerinizi hakkıyla) işitendir, (kalplerinizdegizlediklerinizi hakkıyla) bilendir.”Bakara Sûresi: 181

Üçüncüsü:

Hayattaolanlardan ayrı olarak, ölmüş kimseler adına kurbankesmesidir.

Örneğin:Babasının adına ayrı bir kurban kesmesi, annesininadına ayrı bir kurban kesmesi gibi…

Budavranış, câizdir. Hanbelî âlimleri, bu kurbanınsevabının ölmüş kimseye ulaşacağını veonun adına verilen sadakanın kendisine fayda vereceğinekıyas edilerek kurbanın da ona fayda vereceğini belirtmişlerdir.Fakat daha yerinde ve fazîletli olan, bunun terkedilmesidir. Çünkü bununhiçbir delili yoktur.

Busebeple Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-, âile halkından ölenlerinhiçbirisi adına özel kurban kesmemiştir.Akrabalarıiçerisinde en kıymetli olan amcası Hamza adına kurbankesmemiştir. Kendisi hayatta iken ölen evlatlarından hiçbirisiadınakurbankesmemiştir.Hanımları arasında kendisine en sevimli gelenHatice için kurban kesmemiştir.

Nebi-sallallahu aleyhi ve sellem-‘in döneminde sahâbeden hiç kimseninölmüş akrabası adına kurban kestiği de rivâyetolunmamıştır.

Bu konudadetaylı bilgi için (36596)nolu sorunun cevabına bakınız.