“İşlerini (idarelerini) yürütmek için bir kadını başlarına geçiren bir topluluk asla felah bulmaz.” Hadisi hakkında

Cevap:

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Bu hadis, ümmetin sahih olarak kabul ettiği hadislerdendir.

Hadis şöyledir:

Ebu Bekra’dan -Allah ondan râzı olsun-rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:

لَقَدْ نَفَعَنِي اللَّهُ بِكَلِمَةٍسَمِعْتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَيَّامَالْجَمَلِ بَعْدَ مَا كِدْتُ أَنْ أَلْحَقَ بِأَصْحَابِ الْجَمَلِ فَأُقَاتِلَمَعَهُمْ . قَالَ : لَمَّا بَلَغَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِوَسَلَّمَ أَنَّ أَهْلَ فَارِسَ قَدْ مَلَّكُوا عَلَيْهِمْ بِنْتَ كِسْرَى قَالَ :لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَلَّوْا أَمْرَهُمْ امْرَأَةً. [رواه البخاري والنسائي فيالسنن، وبوب عليه النسائي بقوله: النهي عن استعمال النساء في الحكم]

“Andolsun ki Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den işittiğim bir söz ileAllah bana hayır ve menfaat ihsanbuyurdu da cemel (vakası) günlerinde cemel ashabına katılarak(Ali’yekarşı) onlarlabirlikte savaşacaktım(ki onlarakatılmadım).

Ebû Bekra (o sözü bildirerek) der ki:

Persler, başlarına (ölen kral) Kisra’nın yerine onun kızını kraliçeolarak geçirdikleri haberi Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-‘e ulaştığındaO şöyle buyurdu:

-İşlerini (idarelerini) yürütmek için bir kadını başlarınageçiren bir topluluk asla felah bulmaz.”[1]

Bu hadiste kadının,İslâm’daki liderlik vasfını eksiltmek ve onun yeteneklerinigözardı etmek diye bir şey yoktur. Aksine kadınınefsî, bedenî ve şahsî tabiatına uygun olmayan işlerde hederolup kaybolmaktan ve onu fesada uğramaktan veya ifsat etmekten korumuşolan İslâm şeriatının diğer hükümlerine uymayan şeylerdenkorumak için kadının yeteneklerini, doğru ve uygun tarafayönlendirmek vardır.

İlmî Araştırmalar ve DâimîFetvâ Komisyonu’na:

“Kadının,namazdainsanlara imamlık yapmamakla birlikte erkeklerden daha kültürlü olan birgrup müslüman kadının erkeklere liderlik (yöneticilik)yapmaları câiz midir? Kadının, devlette bazı makamlara vebaşkanlığa gelmesine (lider olmasına) engel olan diğerşeyler nelerdir? Bunlar niçin engeldir?”

Diye sorulmuş, bunun üzerinekomisyon şöyle cevap vermiştir:

“Rasûlullah -sallallahu aleyhi vesellem-‘in sünneti, İslâm şeriatının amaç ve hedefi, icmâve vâkıa, kadının emirlik makamı ile kazâ (hâkim veyargıçlık) makamını üstlenemeyeceğine delâletetmiştir. Çünkü Ebu Bekra’nın Allah ondan râzı olsun- bukonuda rivâyet ettiği hadisin hükmü geneldir. Bu hadis şöyledir:

لَمَّا بَلَغَرَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّ أَهْلَ فَارِسَ قَدْمَلَّكُوا عَلَيْهِمْ بِنْتَ كِسْرَى قَالَ: لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَلَّوْاأَمْرَهُمِ امْرَأَةً. [رواه البخاري]

“Fâris ehli (İranlılar), başlarına (ölenkral) Kisra’nın yerine onun kızınıkraliçe olarak geçirdikleri haberi Rasûlullah -sallallahualeyhi ve sellem-‘e ulaştığında O şöyle buyurdu:

-İşlerini (idarelerini) yürütmek için bir kadını başlarınageçiren bir topluluk asla felah bulmaz.”[2]

Çünkü hadiste geçen “kavm/topluluk”ve “imrae/kadın” kelimeleri, nefiy (olumsuz)bağlamında nekire olarak gelmiştir. Bundan dolayı umumadelâlet eder. Fıkıh usûlündebilindiği üzere itibar, lafzın umumîoluşunadır,sebebin hususîoluşunadeğildir.

Bunun sebebi de şudur:

Kadınların şânından olanakıl yönünden eksik olma, zayıf düşünme ve çok duygusalolma gibi hasletler, onların düşünmelerine engel olur. Çünkütebânın hâlini araştırmak, emirliğinşânındandır. Emir, tebânın ıslahı için gerekliolan umumî işleri üstlenir. Bunun için de vilâyetlere yolculuğaçıkmak, ümmetin fertleri ve topluluklarıyla biraraya gelmek, kimizaman cihad için orduya komuta etmek, düşmanlarla akit ve ahitlerimzalamak için onlarla karşı karşıya gelmek, savaştave barışta beyatleşmek için ümmetin erkek ve kadın fertleriile biraraya gelmek zorunda kalır. Bütün bunlar, onun kadınlıkhaline uygun değildir. Çünkü kadınınırzının korunmasıyla ilgili hükümler, onu satmak gibiiğrenç şeylerden korumak için meşrûkılınmıştır.

Râşid halifeler asrında ümmetinicmâı ile hayırla anılan ilk üç dönemin önderlerininilmî icmâı da, kadına emirlik ve kazâ (hâkim ve yargıçlık)verilmemesi buna delildir. Nitekim bu dönemlerde yaşayankadınlardan Kur’an, hadis ve ahkâm ilimleri gibi dînî ilimlerde nicekültürlü kadın vardı. Buna rağmen bu dönemlerdekadınlar, emirlik ve buna bağlı makamlara ve umumibaşkanlığa gelmek ve bu makamlarda görev almaya gözdikmemişlerdir.”[3]

Web sitemizde bu konuda detaylı bilgi, dahaönce (20677) ve (71338) nolu sorularıncevaplarında verilmişti.

Allah Teâlâ en iyi bilendir.

[1] Buhârî, hadis no: 4425. Nesâî, ‘Sünen’, c: 8,s: 227. Nesâî bu hadis hakkında bir bab açmış ve şöyledemiştir: ‘Kadınları hükümde kullanmaktan nehiy’

[2] Buhârî, hadis no: 4425

[3] Komisyon başkanı: Abdulaziz b. Baz. Üye:Abdurezzak Afîfî. Üye: Abdullah b. Ğudeyyân. İlmîAraştırmalar ve Dâimî Fetvâ Komisyonu Fetvâları, c: 17, s: 13-17