Bir kimse, hac aylarında umre yaptıktan sonra haccetmeden yolculuğa çıkarsa (Mekke\’den ayrılırsa), Temettu\’ hacısı olma durumu ortadan kalkar mı?

Hamd, yalnızca Allah’adır.

Bir kimse Şevval ayında umre yaptıktan
sonra Mekke’de ikâmet eder de, ardından aynı yıl hac yaparsa,
Temettu’ hacısı olur ve kendisine hac kurbanı (hedy) gerekir. Çünkü
Temettu’ haccı; bir kimsenin hac aylarında ihrama girerek umre
yapması, ardından da ihramdan çıkması ve sonra da aynı
yıl hac için ihrama girmesidir.

Hac ayları şunlardır: Şevval, Zilkâde
ve Zilhicce’nin ilk on günüdür.

Bir kimse umre ve hac arasında yolculuğa
çıkarsa, bu konuda âlimler arasında görüş
ayrılığı vardır.

Bu konuda doğru olan görüş şudur:

Bir kimse umre yaptıktan sonra memleketine
dönerse,Temettu’ hacısı olmaktan çıkar. Eğer
memleketine dönmez de başka bir yere giderse, Temettu’
hacısı olarak kalır. Aynı yıl hac yaparsa, kendisine
hac kurbanı (hedy) gerekir.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi’ne:

“Ben, Hicrî 1395 yılının Şevval
ayında umre menâsikini edâ ettim.Umreyi edâ ettikten sonra beldeme
döndüm. Bununla birlikte ben, Allah dilerse, bu yılın hac
farîzasını edâ etmeye kararlıyım. Bundan dolayı bana
fidye gerekir mi, gerekmez mi?” diye soran kimseye, komite şu cevabı
vermiştir:

“Âlimlerin çoğunluğu, aynı
yıl hac yaparsan sana hac kurbanı (hedy) gerekmediği
görüşündedirler. Çünkü sen, beldene dönmekle bir seferde
hem umreni, hem de haccı edâ etmiş olmuyorsun. Zirâ sen sorduğun
soruda umreyi edâ ettikten sonra hicrî 1395 yılının Şevval
ayında beldene döndüğünü ve haccı edâ edinceye kadar
Mekke’de kalmadığını zikrettin.

Bazı âlimler de, kendi beldene dönmüş veya
başka bir yere gitmiş olsan bile aynı yıl hac
yaptığın takdirde sana hac kurbanı (hedy) gerektiği
görüşündedirler. Çünkü Allah Teâlâ’nın bu konudaki
şu sözü geneldir:

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا
اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ
الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ
فَفِدْيَةٌ مِْن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ
تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ
لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا
رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ
حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللهَ
شَدِيدُ الْعِقَابِ [ سورة البقرة
الآية: 196 ]

“Hac ve umreyi tam olarak Allah
için yapın. (Hac ve umre için ihrama girdikten sonra herhangi bir
engel ile hac ve umreden) eğer engellenecek olursanız,
kolayınıza gelen kurbanı kesin. Kurban yerine varıncaya
kadar, başlarınızı tıraş etmeyin.Kim, içinizden
hasta olursa veya başında bir eziyet bulunursa; ona oruçtan,
sadakadan veya kurbandan fidye. (Hastalık veya yol emniyeti
olmaması gibi sebeplerle haccınızın engellenmesinden) emin
olduğunuzda, hacca kadar umre ile faydalanmak isterse, kolayına
gelen bir kurban kesmesi gerekir. Ama bulamazsa, hac günlerinde üç;
döndüğünüz vakit yedi gün olmak üzere tam on gün oruç tutar. Bu;
âilesi Mescid-i Haram’da oturmayanlar içindir. Allah’tan korkun ve bilin ki
Allah, azabı pek şiddetli olandır.”(Bakara Sûresi: 196)

Bu konuda
hac kurbanı gerekmediğine dâir, âlimlerin çoğunluğunun
görüşüne göre fetvâ verilmekte ve bu fetvâya göre hareket
edilmektedir.” (İlmî
Araştırmalar ve Fetvâ Dâmî Komitesi Fetvâları; c: 11, s: 366).

Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn
-Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:

“Bir kimse, Temettu’ haccı için ihrama girerse,
Mekke’ye vardığı zaman (Beytullah’ı) tavaf etmesi, (Safâ ve
Merve arasında) sa’y etmesi ve saçını kısaltması
gerekir. Böyle yapmakla umresinin ihramından çıkmış
olur. Bu kimse, bundan sonra Cidde’ye, Tâif’e, Medine’ye veya başka bir
şehre gidebilir. Temettu’ haccı sona ermez. Hatta dönüşte
hac için tekrar ihrama girse bile, Temettu’ hacısı olma durumu
ortadan kalkmaz. Fakat bir kimse kendi memleketine döner,sonra da hac için
ihrama girerse, Temettu’ hacısı olmaktan çıkar. Eğer
memleketine döndükten sonra yeni bir umre için ihrama girerse, birinci
umre ile değil de ikinci umreyle Temettu’ hacısı sayılır.Çünkü
kendi memleketine dönmekle birinci umre ile Temettu’ hacısı olma
durumu sona ermiştir.

Bu konuda sözün özü şudur:

Temettu’ haccına niyet eden kimse,kendi memleketine
veya başka bir yere gidebilir. Fakat kendi memleketine döner, sonra
hac için (mikat yerinden yeniden) ihrama girerse, Temettu’ hacısı
olma durumu ortadan kalkar ve İfrad hacısı olur. Kendi
memleketine değil de başka bir yere gider, sonra hac için (mikat
yerinden yeniden) ihrama girerse, Temettu’ hacısı olma durumu devam
eder ve bilindiği üzere kendisine hac kurbanı (hedy) gerekir.”
(Aylık Görüşme; c: 4, s: 16)

Kısacası eğer sen, umre yaptıktan
sonra kendi memleketine dönersen, Temettu’ hacısı olmaktan
çıkarsın ve sana hac kurbanı gerekmez. Eğer Mekke’de
kalırsan veya Medine gibi, memleketinden başka bir yere gidersen, Temettu’
hacısı olma durumu ortadan kalkmaz.

Bilinmesi gerekir ki, hac türlerinin en fazîletlisi;
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in ashâbına emrettiği ve kendisinin de yapmayı
temennî ettiği Temettu’ haccıdır.

Bu konunun açıklaması (31822)
nolu sorunun cevabında geçmişti.

Eğer kendi memleketine dönmüş ve Temettu
hacısı olma durumu ortadan kalkmışsa, hac yolculuğuna
çıkarken Temettu’ hacısı olman için, mikat yerinden tekrar umre
için ihrama girmen, senin için daha fazîletlidir.

Yine bilinmesi gerekir ki, hac kurbanı (hedy),
insanın (vermemek veya ödememek için) kaçtığı bir cezâ
değildir.Aksine müslüman, hac kurbanını, Allah Teâlâ’nın
rızâsını elde etmek için vesile kıldığı bir
ibâdettir. Bu kurban ile müslümanın takvâ ve ameli artar. Bu kurban, hac
ve umre ibâdetini bir yolculukta kendisine kolay kıldığı
için Allah Teâlâ’ya bir şükrün ifâdesidir.

Allah Teâlâ
en iyi bilendir.