زاكاتنى قەرزدار ۋە خىزمەتچىگە توي قىلىۋېلىشىنى كۆزدە  تۇتۇپ بەرسە بولامدۇ؟

بارلىقگۈزەل ماختاشلار ئالەملەرنىڭپەرۋەردىگارى بولغان ئاللاھغا خاستۇر.

بىرىنچى:گەرچە خىزمەتچى بولسىمۇ قەرزى بولۇپتۆلەشكە قادىر بولالمىسا، ئۇنىڭغا زاكاتمېلىدىن بەرسە بولىدۇ، چۈنكى ئۇ كىشىمۇزاكات بېرىش دۇرۇس بولىدىغان سەككىز تۈرلۈككىشىلەرنىڭ بىرى ھېسابلىنىدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھتائالا مۇنداق دەيدۇ:زاكات پەقەتپېقىرلارغا، مىسكىنلەرگە، زاكات خادىملىرىغا، دىللىرىنىئىسلامغا مايىل قىلىش كۆزدە تۇتۇلغانلارغا،قۇللارنى ئازاد قىلىشقا، قەرزدارلارغا، ئاللاھ نىڭ يولىغا، ئىبنسەبىللەرگە بېرىلىدۇ، بۇ ئاللاھ نىڭبەلگىلىمىسىدۇر، ئاللاھ (بەندىلىرىنىڭمەنپەئەتنى) ئوبدان بىلگۈچىدۇر، ھېكمەتبىلەن ئىش قىلغۇچىدۇر تەۋبە سۈرىسى60- ئايەت.

ئەگەريېنىدا قەرزنى ئادا قىلغۇدەك پۇل-مىلى بولسائۇ كىشىنىڭ زاكات ئىلىشى دۇرۇس بولمايدۇ.

ئىككىنچى:توي قىلىشنى مەقسەت قىلغان، ئىسراپ قىلمىغان ئاساستاتۇرمۇش خىراجىتىدىن قىسىلغان كىشى بولسا ئۇ كىشىگە زاكاتمېلىدىن بەرسە بولىدۇ، چۈنكى ئۇ كىشىمۇزاكات ئىلىشى دۇرۇس بولىدىغان پىقىرلەردىنھېسابلىنىدۇ.

شەيخئىبنى ئۇسەيمىيندىن: “بىر كىشى يېمەك-ئىچمەك،تۇرالغۇ جاي تېپىشقا لايىق كەسىپ قىلالايدىكەن، تويقىلىشنى مەقسەت قىلغان بولسىمۇ لېكىن تويخىراجىتىگە يەتكۈدەك ئىقتىسادى يوق ئىكەن، ئۇكىشىنىڭ تويىنى زاكات مىلى بىلەن قىلىپ قويسا بولامدۇ؟دەپ سورالغاندا، شەيخ مۇنداق جاۋاپ بېرىدۇ:بولىدۇ، ئۇ كىشىنى زاكات مېلىدىن سەرپ قىلىپ، مېھرىھەققىگە يەتكۈدەك پۇل بېرىپئۆيلەپ قويساق دۇرۇس بولىدۇ”.

پېقىرغازاكات مېلىدىن بېرىپ ئۆيلەپ قويۇشنىڭدۇرۇس بولۇشتىكى سەۋەب نېمە؟ بىركىشىگە كۆپ بەرسە بولامدۇ؟ دەپ سورالغىنىدا،مۇنداق جاۋاپ بېرىدۇ: “ئىنساننىڭ توي قىلىشقابولغان ھاجىتى بەزى ۋاقىتتا يېمەك-ئىچمەككەبولغان ھاجىتىگە ئوخشاش بولۇپ قالىدۇ، شۇنىڭئۈچۈن بەزى ئالىملار، باشقا بىرىگە نەپىقەقىلىشى ۋاجىپ بولغان كىشى ئىقتىسادى يېتىشسە ئۇنىئۆيلەپ قويۇشى كېرەك، ئوغلى توي قىلىش يېشىغايەتسە يېنىدا توي قىلغۇدەك ئىقتىسادى بولمىسادادىسىنىڭ ئۇنى ئۆيلەپ قويۇشمەجبۇرىيىتى بار. بەزى ئاتا-ئانىلار ئۆزلىرىنىڭياشلىق دەۋرىنى ئۇنتۇپ، پەرزەنتلىرى تويىنىقىلىپ قويۇشنى تەلەپ قىلسا تەر تۆكۈپپۇل تېپىپ توي قىلىڭلار دەيدىكەن، بۇنداقدېيىش توغرا ئەمەس، پەرزەنتىنى ئۆيلەپقويۇشقا قادىر بولۇپ تۇرۇپ ئۆيلەپ قويماسلىقئېغىر جىنايەت ھېسابلىنىدۇ. قىيامەت كۈنىئوغلى ئاتىسى ئۈستىدىن ئاللاھغا شىكايەت قىلىدۇ”. (ئىسلامئاساسلىرى پەتىۋا توپلىمى 440- بەت).

سەئۇدىئەرەبىستان ئىلمى تەتقىقات پەتىۋاكومىتېتىدىن، ئىپپىتىنى ساقلاش ئۈچۈن توي قىلىشنىمەقسەت قىلغان ياشقا زاكات بېرىش دۇرۇسمۇ؟دەپ سورالغاندا، ئۇلار مۇنداق جاۋاپ بەرگەن:”ئۆرپ ئادەتتە ئىسراپچىلىق بولمىغان ھالەتتەتوي قىلغۇدەك ئىقتىسادى  بولمىغان كىشىگە، زاكاتبېرىش دۇرۇس بولىدۇ”.

پەتىۋالارتوپلىمى10-توم 17-بەت.